Son yazılarımın bazılarında yine düşük maliyetli taşıyıcıların, havayolu sektöründeki devrimsel rolüne işaret etmekteyim.
Hepimizin bildiği üzere, düşük maliyetli taşıyıcılar, adları üzerinde, işin maliyet yanında gerçekleştirdikleri muazzam fark sayesinde var olabiliyorlar.
Ve network taşıyıcılar ne yaparlarsa yapsınlar, bir türlü bu yaramaz ama kuvvetli rakiplerinin yanına dahi yaklaşamıyorlar.
Yolcuların uçağa biniş sistemlerinden, dar gövde uçak utilizasyonlarına kadar bir çok noktada düşük maliyetliler, rakip iş modellerine bariz bir üstünlük sağlamış durumdalar.
Şimdi de Avrupalı bazı şirketlerin 2005 ve 2010 yıllarındaki maliyet kalemlerinin detaylarına bakalım.
Rakamlar CASK cinsinden ve Euro Cent bazında verilmiş.
Maliyet kalemleri olarak; Mürettebat, Akaryakıt, Havalimanı & ATC, Teknik Bakım, Sahip Olma, Pazarlama ve Diğer olmak üzere toplam yedi farklı unsur var.
Önce maliyet yönetiminin belki de “kralı” sayılabilecek Ryanair’i inceleyelim.
Şirket, 2005 yılından 2010’a, teknik bakım haricindeki diğer kalemlerdeki birim maliyetleri aşağı çekmeyi başarmış. Pazarlama maliyetleri sıfıra yakın olduğundan onu bu hesaba katmıyoruz.
2005 yılında 3,3 Euro Cent olan toplam CASK rakamı, 2010 yılında inanılmaz bir biçimde 2,8 Euro Cent seviyesine çekilmiş.
Diğer taraftan, Air France – KLM’de durum bir hayli farklı. 2005 yılında 10,3 Euro Cent olan birim maliyet, 2010 yılında 10,6 Euro Cent’e yükselmiş.
Avrupa’daki diğer network taşıyıcıların durumu da pek farklı değil.
British Airways’ın birim maliyetleri 6,3’ten 7,9’a ve Iberia’nınkiler 8,1’den 8,5’e yükselirken sadece Lufthansa maliyetlerini dizginleyebilmiş ve 2005 yılında 12 Euro Cent olan CASK rakamını 2010’da 11,8 Euro Cent’e çekmeyi başarabilmiş.
Bir diğer düşük maliyetli taşıyıcı easyJet de, birim maliyetini 4,5 Euro Cent’ten 4,3’e çekebilmiş.
Birim maliyetler arasında en fazla dikkat çekeni, akaryakıt harcamaları.
Ele alınan altı havayolu şirketi arasında sadece Ryanair, akaryakıttaki birim giderini azaltmayı başarabilmiş.
Hem de 2005 yılı ile 2010 yılının ortalama petrol fiyatlarını mukayese ettiğimizde, %40 gibi bir hayli yüksek bir fiyat farkı olmasına karşın.
Ryanair CEO’su Michael O’Leary, agresif tavırları sebebiyle biraz antipatik bulunabilir. Ama neredeyse 20 yıldır başında olduğu şirketi getirdiği seviye ortada.
Ne demişler; “yiğidi öldür, hakkını yeme!“