Abdullah Nergiz
-
Marginal Cost with Wings
ABD iç hat pazarında 1978 yılında gerçekleştirilen deregülasyonda önemli rol oynayan, CAB’nin başkanı konumundaki Alfred Kahn’ın bir sözü. Ne kadar doğru olduğu son derece tartışmalı: “We thought that an airplane was nothing but a marginal cost with wings.” “Bir uçağın, kanatları olan bir ‘marjinal maliyet’ olduğunu düşündük.”
-
Deregülasyon Sonrası
Ticarî havayolu sektöründe çalışan herkesin bildiği üzere, 1978 yılında ABD’de gerçekleştirilen “deregülasyon”, sektör için ciddi bir kırılma noktasıdır. O tarihe kadar neredeyse sıfır rekabet içerisinde işleyen sistem, deregülasyon kararının ardından ciddi bir sarsıntı geçirmişti. İşte 1978 sonrasında sektörde verimliliği artırmaya yönelik olarak gerçekleşen bazı yenilikler: Hub & Spoke yapısı Gelir yönetimi sistemlerinin yaygınlaşması Sadakat programlarının…
-
THY’ye Yeni Müttefik Geliyor
Dünyadaki üç havayolu ittifakından en büyüğü konumunda olan Star Alliance, yeni bir üyeyi daha bünyesine kabul etmeye hazırlanıyor: Aegean Airlines (Ege Havayolları) Filosunda bulunan 31 tayyaresi ile geçen yıl yaklaşık 6 milyon yolcu taşıyan Ege Havayolları, bu sonuçla birlikte, taşınan yolcu sayısı bakımından tarihinde ilk kez Olympic Havayolları’nı geçerek Yunanistan’ın en büyük havayolu şirketi konumuna…
-
JetBlue ve Evden Kaynak Kullanımı
JetBlue tarafından uzun süredir yapılmakta olan bir şey, Havayolu 101 olarak dikkatimizi yeni çekti. ‘Outsourcing’ yerine, ‘Homesourcing’. Evden çalışmak isteyen, özellikle ev hanımı konumundaki kadınlara yönelik bir iş imkânı. JetBlue’nun tüm rezervasyon ekibi bu şekilde çalışan kişilerden oluşuyor. Şirketin kurucusu olan David Neeleman bir mormon. Bu yüzden kadınların öncelikle iyi bir anne olması çok önemli.…
-
Ayrılmaz Parçalar
Küreselleşme ve havayolu sektörü, bir bütünün ayrılmaz parçaları durumunda. Kim ne derse, desin. Artık havayolu sektörü yeni dünyanın, yeni kıtanın, görünmez kıtanın veya her ne şekilde tanımlarsanız tanımlayın, 2000’li yılların şartlarına göç etmek durumunda. Bir yandan “şu kadar yabancı yolcu taşıyoruz, şu kadar transit yolcumuz var” deyip, diğer taraftan da ‘bayrak taşıyıcı” kavramının koruması ardına…
-
Hassas Dengeler
Geçen haftaki yazımda da belirttiğim gibi küreselleşme olgusunun bir numaralı unsuru internet ise ikinci sırada da havayolu sektörü geliyor. İnternette tanışan kişilerin yüz yüze görüşme isteği ancak hızlı ve emniyetli ulaşım sayesinde mümkün oluyor. İstanbul’da oturan birinin Buenos Aires’teki arkadaşıyla hemhal olması başka nasıl mümkün olabilir ki? Tabiidir ki havayolu sektörünün bu “küresel” özelliği, sektörü…
-
Gerçekten de Luft ‘Hansa’
Hansa kelimesi, Orta Çağ sonları-Yakın Çağ başlarında Kuzey Avrupa şehirlerinin aralarında kurmuş oldukları ticarî ve askerî birliği temsil eder. Bir bakıma şu anki Avrupa Birliği’nin küçük bir prototipidir Hansa Birliği. 20. yüzyılda Almanya’nın bayrak taşıyıcı şirketi olarak ortaya çıkan Lufthansa’nın adında “Hansa” kelimesinin olması bir tesadüf olmasa gerek. Özellikle son bir kaç yıl içerisinde yaptığı…
-
Havayolu Sektörü Nasıl Kurtulur?
İnsanları bir yerden bir yere, tabiatına aykırı bir şekilde taşıdığı için havayolu sektörü daha ilk yıllarından itibaren herkesin ilgisini çekmiştir. Özellikle başlangıç yıllarındaki pahalı bilet fiyatları, havayolu seyahatini adeta elit bir zümrenin tekeline mahkum bırakmıştı. Bu durum havayolu sektörüne olan merakı daha da artırmıştı. Her gün karayolunda onlarca trafik kazası olduğu halde bunları kimse umursamazken,…
-
Havayolu Sektöründe Arz – Talep İlişkisi
Havayolu sektörünün kurtuluş reçetesini vermeden önce aklımıza takılan başka bir konuya değinmek istedik. Klasik iktisat teorisinin en temel kaidelerinden bir tanesi, bir ürün veya hizmetin fiyatının arz miktarı ile talep miktarının kesiştiği noktada oluşmasıdır. Bu durumun gerçekleşmesi için bazı şartlar gerekmektedir. Tam rekabet, simetrik bilgi akışı gibi. Klasik teorideki fiyat oluşma biçimini göz önüne alınca,…
-
Çölün Kanatlı Misafirleri
Havayolu 101’in yayın hayatına başladığı 2006 yılında kaleme aldığım ilk konulardan bir tanesi, çöle parketmiş uçaklardı. O dönemde ABD sivil havayolu sektörü her zamanki bilindik krizlerinden birisini yaşamakta ve çöle park edilen ıskarta uçak sayısı git gide artmaktaydı. Göbeğinde olduğumuz küresel iktisadî kriz esnasında durum nasıl diye küçük bir araştırma yapıldığında, durumun tahmin edilenden de…
-
Uçakla Seyahat Eden İlk Türk Kadın
Uçağa binen ilk Türk kadını kim; biliyor musunuz? Bu sorunun cevabını bulabilmek için, Osmanlı Devleti’nin son yıllarındaki İkinci Meşrutiyet dönemine geri gitmemiz gerekiyor. 23 Temmuz 1908 tarihinde ilan edilen meşrutiyetin ardından, toplumun bir çok katmanında olduğu gibi, kadınlar arasında da hareketlilik başlamıştı. Çeşitli örgütlerin bünyesinde bir araya gelen kadınlar, daha fazla hak ve özgürlük için…
-
Yolcu Uçaklarına Yapılan Saldırılar
Havada yaşanan her kaza ayrı bir trajedi ihtiva eder. Yolcu uçaklarının askerî yöntemlerle düşürülmesi ise belki de “trajedi-ötesi” olarak nitelendirilebilir. Sivil havacılık tarihine baktığımızda, 1930’lardan günümüze, bu şekilde 30’a yakın saldırının meydana geldiğini görüyoruz. Şimdi bunların arasından en fazla ses getiren dört olaya kısaca değinelim. (Son güncelleme tarihi: 17 Temmuz 2023) Korean Air (KE 007)…