Ve sonunda beklenen oldu.
Boeing, önümüzdeki Ocak ayından itibaren 737 MAX tipi uçakların üretimini geçici olarak durduracağını açıkladı.
737 MAX üretiminde çalışan işçilerin işten çıkarılmayacağı ve Boeing’in diğer bantlarına kaydırılacağı belirtildi.
Bu karardan sadece Boeing’in kendisi değil, onunla çalışan 600 civarında tedarikçi de etkilenecek.
Tabii bir de işin diğer ucunda, bu karardan zarar görecek onlarca havayolu şirketi bulunuyor.
Yere çekme kararı öncesinde havayollarına teslim edilmiş ve hizmette olan 387 adet uçak, âtıl vaziyette beklemeye devam ediyor.
Bunlara, üretilen ancak Boeing’in fabrikasında tutulan yüzlerce uçağı ve üretime ara verme kararı sonrası yaşanacak teslimat gecikmelerini de eklediğimizde, sivil havacılık tarihinin en büyük krizlerinden bir tanesiyle karşı karşıya olduğumuzu rahatlıkla söyleyebiliriz.
Zaten Boeing geçtiğimiz Temmuz ayında, devam eden sorunun yakın bir gelecekte çözülememesi halinde 737 MAX tipi uçakların üretimine ara verebileceğini duyurmuştu.
Mart ayında 737 MAX uçuşlarının durdurulmasının ardından üretime devam eden Boeing’in elinde şu anda 400 civarında uçak birikmiş durumda.
Uçağın yeniden sertifikasyon sürecinin daha da uzaması halinde neler olacağı ise şimdilik kestirilemiyor.
Neticede 737 MAX, 1954-1958 yılları arasında yaklaşık dört buçuk sene yerde kalan ve dünyanın jet motorlu ilk yolcu uçağı ünvanını taşıyan “de Havilland Comet” ile birlikte bu açıdan en fazla ses getiren uçak oldu.
O olaydan sonra Comet hiç bir zaman eski sipariş sayılarına ulaşamamış ve İngiltere, yolcu uçağı üretimi yarışının dışında kalmıştı.
Bakalım bir benzer durum Boeing ve 737 MAX için de olacak mı?
737 MAX’lara Ne Olmuştu?
29 Ekim 2018 tarihindeki Lion Air (JT610) ve 10 Mart 2019 tarihindeki Ethiopian Airlines (ET302) kazalarının ardından, 13 Mart 2019 tarihinde 737 MAX tipi uçaklar dünya genelinde uçuştan çekilmişti.
Söz konusu kazalara, Boeing’in bu yeni modelde kullanmaya başladığı ve uçağın burnunun gereğinden fazla yukarı kalkarak stall’a girmesini engelleyen sistemin (Maneuvering Characteristics Augmentation System) yol açtığı tespit edilmişti.