havayolu
-
Havacılık Sektöründe Rekabet Düzeyi Ölçümü – 3
Pazar temerküzünü (market concentration) ölçen çeşitli endeksler üzerinden Avrupa Birliği (AB) genelindeki ticarî havayolu sektörü rekabet düzeyini tespit etmeyi amaçlayan bir çalışmaya bu link üzerinden ulaşmak mümkün. Sonuç hiç de iç açıcı değil. AB iç hatlarında dahi rekabet düzeyi pek yüksek görünmüyor. Acaba bu durum hakkında şu şekilde bir yorum yapmam doğru olacak mıdır? AB iç…
-
Havacılık Sektöründe Rekabet Düzeyi Ölçümü – 2
Her ne kadar Avrupa Birliği (AB) içerisinde yapılan uçuşlarda rekabet düzeyi yüksek demiş olsak da, az önce incelediğim bir tablo, havayolu sektöründeki rekabetin AB dahilinde de pek iç açıcı olmadığını ortaya koyuyor. Buradaki rakamlar 2001 yılına ait ama aradan geçen zaman içerisinde bu sonuçlarda radikal ve kökten bir değişiklik olduğunu pek sanmıyorum doğrusu.
-
Bayrak Taşıyıcı Havayolu Ne Demek?
Bayrak taşıyıcı havayolu, bir ülkede yerel nitelikte tescilli olup uluslararası faaliyetlerde bulunan; devlet tarafından verilen tercihli hakları veya imtiyazları kullanma hakkına sahip şirkettir. Dolayısıyla, bayrak taşıyıcı havayolu olmak demek, uçakların üzerine bayrak imgesinin yerleştirilmesi anlamına gelmemektedir. Bayrak taşıyıcı kavramı temel olarak, 1944 yılında düzenlenen Şikago Konferansı’na dayanmaktadır. Şikago Konferansı’nın 17. maddesi, “uçakların, tescil edildikleri ülkeye ait”…
-
American Airlines 1 Milyar Dolarlık Mil Sattı
Zordaki Japon Havayolları’na (JAL) yardıma koşanlardan American Airlines’ın meğerse bir hayli münbit bir para kaynağı varmış da, haberimiz yokmuş. 1 Mayıs 1981 tarihinde başlattığı “AAdvantage” adlı sık uçan yolcu programıyla dünyada bir ilke imza atmış olan American Airlines, bu inovasyonun ekmeğini yemeye hâlâ devam ediyor anlaşılan. Şirket; Citigroup ile yapılan anlaşma neticesinde, söz konusu grup…
-
Jet Airways’in Yabancı Pilotları İsyanda
Yanlış hatırlamıyorsam eski zamanlarda yayımlanan Türk dizi filmlerinin bir tanesinin adı “Yabancı Damat” idi. Türk-Yunan ilişkilerindeki klişelerin aksine potansiyel damat bir Yunan, gelin ise Türk’tü. Ve damat rolü genelde müspet olarak tasvir edilmişti. Son 10-15 yıl içerisinde hızla büyüyen Asya ve Ortadoğu havayolu pazarı, böylesi yabancı damatların önünü bir anda açıverdi. Singapore Airlines, Emirates gibi…
-
Hizmet Kalitesi
Havayolu seyahatinde hizmet kalitesi denildiğinde yolcuların aklına genelde (ve her nedense) seyahat esnasında ikram edilen yiyecek ve içeceklerle, kabin içi eğlence sistemleri geliyor. Oysa hizmet kalitesi sadece bununla sınırlı değil; bir çok farklı unsuru var. Bilet satın alma ve check-in işleminin kolaylığı, yer ve kabin ekiplerinin yolcuya tavırları, uçuş sıklığı ve doğrudan uçuşların fazlalığı, koltuk…
-
Marginal Cost with Wings
ABD iç hat pazarında 1978 yılında gerçekleştirilen deregülasyonda önemli rol oynayan, CAB’nin başkanı konumundaki Alfred Kahn’ın bir sözü. Ne kadar doğru olduğu son derece tartışmalı: “We thought that an airplane was nothing but a marginal cost with wings.” “Bir uçağın, kanatları olan bir ‘marjinal maliyet’ olduğunu düşündük.”
-
Deregülasyon Sonrası
Ticarî havayolu sektöründe çalışan herkesin bildiği üzere, 1978 yılında ABD’de gerçekleştirilen “deregülasyon”, sektör için ciddi bir kırılma noktasıdır. O tarihe kadar neredeyse sıfır rekabet içerisinde işleyen sistem, deregülasyon kararının ardından ciddi bir sarsıntı geçirmişti. İşte 1978 sonrasında sektörde verimliliği artırmaya yönelik olarak gerçekleşen bazı yenilikler: Hub & Spoke yapısı Gelir yönetimi sistemlerinin yaygınlaşması Sadakat programlarının…
-
Hassas Dengeler
Geçen haftaki yazımda da belirttiğim gibi küreselleşme olgusunun bir numaralı unsuru internet ise ikinci sırada da havayolu sektörü geliyor. İnternette tanışan kişilerin yüz yüze görüşme isteği ancak hızlı ve emniyetli ulaşım sayesinde mümkün oluyor. İstanbul’da oturan birinin Buenos Aires’teki arkadaşıyla hemhal olması başka nasıl mümkün olabilir ki? Tabiidir ki havayolu sektörünün bu “küresel” özelliği, sektörü…
-
Gerçekten de Luft ‘Hansa’
Hansa kelimesi, Orta Çağ sonları-Yakın Çağ başlarında Kuzey Avrupa şehirlerinin aralarında kurmuş oldukları ticarî ve askerî birliği temsil eder. Bir bakıma şu anki Avrupa Birliği’nin küçük bir prototipidir Hansa Birliği. 20. yüzyılda Almanya’nın bayrak taşıyıcı şirketi olarak ortaya çıkan Lufthansa’nın adında “Hansa” kelimesinin olması bir tesadüf olmasa gerek. Özellikle son bir kaç yıl içerisinde yaptığı…
-
Havayolu Sektörü Nasıl Kurtulur?
İnsanları bir yerden bir yere, tabiatına aykırı bir şekilde taşıdığı için havayolu sektörü daha ilk yıllarından itibaren herkesin ilgisini çekmiştir. Özellikle başlangıç yıllarındaki pahalı bilet fiyatları, havayolu seyahatini adeta elit bir zümrenin tekeline mahkum bırakmıştı. Bu durum havayolu sektörüne olan merakı daha da artırmıştı. Her gün karayolunda onlarca trafik kazası olduğu halde bunları kimse umursamazken,…
-
Havayolu Sektöründe Arz – Talep İlişkisi
Havayolu sektörünün kurtuluş reçetesini vermeden önce aklımıza takılan başka bir konuya değinmek istedik. Klasik iktisat teorisinin en temel kaidelerinden bir tanesi, bir ürün veya hizmetin fiyatının arz miktarı ile talep miktarının kesiştiği noktada oluşmasıdır. Bu durumun gerçekleşmesi için bazı şartlar gerekmektedir. Tam rekabet, simetrik bilgi akışı gibi. Klasik teorideki fiyat oluşma biçimini göz önüne alınca,…