101
-
“Fortress Hub” Kavramı ve THY – İGA İlişkisi
Sivil havacılık sektöründe, bir havayolu şirketinin neredeyse tamamen hâkimiyet kurduğu büyük havalimanları için “fortress hub” terimi kullanılıyor. Böylesi havalimanlarını Türkçeye belki de “THY’nin Kalesi”, “Pegasus’un Kalesi” şeklinde çevirmek mümkün. Bu tür havalimanlarının öne çıkan özelliklerini şöyle sıralayabiliriz: Hâkim taşıyıcı (dominant airline), uçuşların büyük çoğunluğunu gerçekleştirir ve pazar payı yüzde 50’nin üzerindedir Rakip havayolları, slot bulmakta…
-
Havalimanları ve Kent Merkezine Uzaklıkları
İnternette dolanırken ilgi çekici bir görsele rastladım. PeterVexillographer adlı kullanıcının hazırlayıp reddit’e yüklediği harita, dünyanın önde gelen havalimanlarını ve bulundukları kent merkezine mesafeyi gösteriyor. Merkezden dışarı doğru genişleyen her bir çember, 10 km mesafe anlamına geliyor. Düz çizgiler, raylı sistem imkânını; kesikli çizgilerse kent merkezine ancak karayoluyla gidebileceğini temsil ediyor. Seyahat süreleri, Google Maps, Rome2rio ve…
-
“Blok Saat” ile “Uçuş Süresi” Arasındaki Fark Nedir?
Geçtiğimiz günlerde Havayolu 101’in Instagram hesabında yaptığım ve yüzbinlerce kez görüntülenen bir paylaşımımın altındaki tartışmalardan bir tanesi, uçuş süresi konusundaydı. Yorumlardan anladığım kadarıyla, havacılıktaki blok saat ve uçuş süresi kavramlarını netleştirmek; açık bir biçimde anlatmak gerekiyor. Havayolu operasyonlarında sıkça duyulan kavramlardan ikisi “blok saat” (İngilizcesi: block hour) ve “uçuş süresi” (İngilizcesi: flight time) terimleridir. Her…
-
İşlek Havalimanlarının Çevresindeki Trafiği Yönetmenin Yolu: SID ve STAR
İşlek havalimanlarındaki kalkış ve inişler, pistle hizalanıp seyir irtifasına tırmanmaktan ibaret değil. Çoğu büyük havalimanında uçaklar, kalkış ve iniş için belirli bir rehberlik sağlayan SID ve STAR prosedürlerini takip eder. SID, Standart Aletli Kalkış anlamına gelir. STAR ise Standart Terminal Varış anlamındadır. (İngilizce: Standard Instrument Departure ve Standard Terminal Arrival) Bu prosedürler, uçakların havalimanlarından ayrılırken…
-
Gövdesi Delinen Uçak, Kabini Basınçlandırılmadan Uçuyor
Havacılık haberlerine bakarken, ilginç bir olay dikkatimi çekti. Brisbane Havalimanı’nda, Air New Zealand’a ait bir uçağa yolcu biniş köprüsü çarpmış ve uçağın gövdesi 7 cm kadar yırtılmıştı. Bu beklenmedik gelişme üzerine, Boeing 777 tipi uçak (ZK-OKN), gereken tamirin yapılması amacıyla boş bir biçimde Auckland’a uçurulmuştu. Gövdede oluşan hasar sebebiyle uçağın kabini basınçlandırılmamış ve uçuş sadece…
-
İniş Takımının Normalden Fazla Açık Tutulması
Geçtiğimiz günlerde Air Canada’ya ait bir Boeing 787’nin, kalkışı sırasında iniş takımlarını beklenenden daha uzun süre açık tuttuğu gözlemlendi. Bu durum sosyal medyada, özellikle Reddit’teki havacılık meraklıları arasında dikkat çekti. Peki, bir uçağın kalkıştan hemen sonra iniş takımlarını toplamaması olağan dışı bir durum mu? Yoksa bunun teknik bir gerekçesi olabilir mi? Görüntülerin Ortaya Çıkışı Reddit’te…
-
Yolcu Uçaklarını Tanımanın Pratik Yolu
Havacılık meraklıları için gökyüzündeki yolcu uçaklarını tanımak büyük bir keyif. Ancak birbirine benzeyen modelleri ayırt etmek bazen zor olabiliyor. Bu yazımızda, yolcu uçaklarını görsel özelliklerine göre tanıyabileceğiniz pratik bir karar ağacı sunuyoruz. Uçağın motor sayısından, kokpit camının şekline, iniş takımlarındaki aks sayısından kanatlardaki wingletlere kadar birçok ipucu, modelin ne olduğunu belirlemenize yardımcı olabilir. Örneğin; İki…
-
Psikolojik Sermayenin Havacılıktaki Rolü
Havacılık sektörü, yüksek stres düzeyi, büyük sorumluluklar ve sürekli değişen koşullarla tanınır. Bu ortamda psikolojik sermaye, yalnızca bireylerin değil, aynı zamanda ekiplerin başarısını doğrudan etkiler. Uçuş ekiplerinin, hava trafik kontrolörlerinin ve yer ekiplerinin psikolojik sermayeleri, güvenli ve verimli uçuşların temel taşlarıdır. Bu unsurlar, uçuşların hem planlama aşamasında hem de acil durum yönetiminde etkili karar almayı…
-
Uçak Kazasından Sağ Kurtulmada Koltuğun Önemi
17 Şubat (2025) günü Toronto Pearson Havalimanı’nda meydana gelen kaza, her bakımdan hayret vericiydi. Bombardier CRJ-900LR tipi bölgesel jet, inişte piste çok sert bir biçimde temas etmesinin hemen ardından takla atmıştı. İşin mucizevî yanı, yolcu ve mürettebatın tamamı bu kazadan sağ kurtulmuştu. Seksen kişi, ters dönen uçaktan yürüyerek çıkarken, kimi yolcular, tahliye sırasında video bile…
-
Sınav Sebebiyle Uçaklar Havada Tur Atıyor
Güney Kore’de her yıl ilginç bir olay yaşanıyor. College Scholastic Ability Test (CSAT) veya Korece Suneung adlı üniversiteye giriş sınavının bir bölümünde, ülkede tam sessizlik sağlanıyor. 500 binden fazla kişinin katıldığı ve gün boyu süren sınavın “dinleme” aşamasına gelindiğinde ülke adeta duruyor. Gürültüye sebep olan her türlü çalışmaya ara veriliyor. Buna uçaklar da dahil. 13:05…
-
Uçak Bileti Fiyatları, Akaryakıt Fiyatlarından Pek Etkilenmiyor
Bundan neredeyse 15 yıl önceki bir yazımda, akaryakıt fiyatlarının uçak bileti fiyatları üzerindeki etkisinin iyice azaldığını belirtmiştim. Zira zamanla, her ne kadar maliyetler de göz önünde tutulsa da uçak bileti fiyatları çok büyük oranda arz/talep dengesi çerçevesinde belirlenir hale gelmişti. 2025 yılına beş kala, değişen bir şey yok. Hatta bu iki unsur arasındaki ilişki neredeyse…
-
Overbook Olan Uçakta, Gönüllü Olarak Uçmamak
2015 yılıydı. Uluslararası bir konferansa katılmak üzere, THY ile İstanbul’dan Johannesburg’a seyahat edecektik. Atatürk Havalimanı’nda, gece yarısından sonraki bir saatte, uçağa binmek için kapıda (Gate) sıralanmıştık. Birden yanıma, yer hizmetleri firması TGS’nin bir personeli yanaştı. Uçağın dolu olduğunu ve gönüllü olarak bu seyahatten vazgeçip vazgeçmeyeceğimi sordu. Hafızam beni yanıltmıyorsa, ertesi günkü uçağa kalmam karşılığında 300…