Her gün dünyanın dört bir yanında on binlerce uçuş gerçekleştiriliyor.
Bu uçuşların ardından, uçakların içinden binlerce ton atık madde çıkıyor.
Atıkların çok önemli bir bölümü, uçuş sırasında yolculara ikram edilen yiyecek ve içeceklerden kaynaklanıyor.
Hollandalı havayolu KLM, uçağa binen yolcu sayısını son âna kadar yakından takip ederek, uçağa yüklenen yemek konusunda yaşanması muhtemel israfı en aza indirmeye çalışıyor.
Geçen yıl bu amaç doğrultusunda, Kickstart AI adlı firma tarafından KLM’in ikram faaliyetleri için, TRAYS adı verilen bir yapay zeka modeli geliştirildi.
Yapay zeka modeli, geçmiş verilere dayanarak uçağa binecek yolcu sayısını tahmin ediyor. Uçakta Yemek Sistemi (MOBS), Business, Premium Comfort ve Economy sınıfları için ayrı tahminlerle uçuş başına beklenen yolcu sayılarını alıyor.
Yapay zeka modeli kullanılarak yapılan tahmin, uçuş tarihinden 17 gün önce başlıyor ve uçuşa 20 dakika kalana kadar devam ediyor. Bu sayede, satın almadan yüklemeye kadar tüm ikram süreci için mümkün olan en doğru yolcu sayısının tahmin ediliyor ve uçağa gereğinden fazla yemek yüklenmesi önleniyor.
Zira uçuş sınıfına göre değişmekle birlikte, her bir seferdeki no-show yani bilet aldığı halde uçuşa gelmeyen yolcu oranının yüzde 3 ilâ 5 arasında olduğu belirtiliyor.
Üç aylık bir süre için yapılan analiz, bilet alan her yolcu için yemek yüklemesi yapılmasına kıyasla yüzde 63 daha az yiyeceğin israf edildiğini ortaya çıkarmış.
En fazla iyileşme, uçuş başına 2,5 daha az öğünün (1,3 kg’ye denk geliyor) çöpe atılması gereken Amsterdam Schiphol Havalimanı’ndan yapılan kıtalararası KLM uçuşlarında görülmüş.
Bu durum yıllık bazda bu, Schiphol’den yapılan tüm KLM uçuşlarında 111.000 kg yemek tasarrufu anlamına geliyor.
Samimi olmak gerekirse, KLM bu işi, pazarlama anlayışı çerçevesinde son yıllarda moda olan “yapay zeka” etiketiyle süsleyip sunmuş gibi görünüyor.
Zira havayolları zaten çok eskiden beri, uçağa yüklenmesi gereken yemek miktarını son âna dek çok yakından takip ediyor ve israfı azaltmaya çalışıyor.
Tabii bir de işin yolcu memnuniyeti tarafı var. Kimi havayolları, overcatering olarak tâbir edilen bir yaklaşımla, uçaktaki yolcu sayısının biraz üzerinde bir yükleme dahi yapıyor.