Yolcu uçağı üretmek zor ve uzun bir süreç.
Bugünden yarına uçak üretmek mümkün değil.
Japonya gibi dünyanın sayılı teknoloji devlerinden bir tanesi bile, bu konuda büyük güçlüklerle karşılaştı, karşılaşıyor.
Üretimi Japon Mitsubishi Aircraft Corporation (Mitac) tarafından yapılan ve ilk deneme uçuşunu 11 Kasım 2015 tarihinde gerçekleştirilen Mitsubishi Regional Jet MRJ90’ın sertfikasyon süreci halen devam ediyor.
Şu ânâ kadar MRJ90’ın hizmete giriş tarihi tam beş kez ertelendi.
Son anda yine kötü bir sürpriz olmazsa, lansman müşterisi konumundaki All Nippon Airways’e (ANA) yapılması planlanan ilk teslimat en iyi ihtimalle 2020 yılının ortalarında gerçekleştirilecek.
Neticede, proje başladığında 2014 olarak belirlenen ilk teslimat yılı, art arda gelen ertelemelerin ardından 2020’ye kalmıştı.
Mitsubishi MRJ90’ın Sertifikasyon Süreci Devam Ediyor
Aslına bakacak olursak, bu proje çerçevesinde Mitsubishi ve dolayısıyla Japonya’nın biri kısa vadeli, diğeri uzun vadeli olmak üzere iki amacı bulunuyor:
Kısa vadede; bölgesel jet kategorisinde 81-92 koltuk kapasiteli bir yolcu uçağı üreterek bölgesel hava ulaşımı pazarına girmek.
Uzun vadede; Japonya’da yolcu uçağı üretimine ilişkin bir tasarım ve sertifikasyon kabiliyeti oluşturmak.
Kısa vadedeki hedefte süre anlamında ciddi bir sapma olsa da, proje tamamlanıp hayata geçtiğinde, uzun vadeli hedefe ulaşılması yönünde son derece önemli bir aşama geçilecek.
Yukarıda da belirttiğimiz üzere MRJ90 ilk olarak ANA filosunda hizmete girecek.
Bununla birlikte, Mitac’ın gözü doğal olarak dünyanın en büyük bölgesel jet pazarı niteliğindeki Amerika Birleşik Devletleri’nde (ABD).
ABD coğrafyasının neredeyse %80 oranındaki bölümü bölgesel jet operasyonuna uygun ve bu pazar şu anda Kanada üretimi Bombardier ve Brezilya üretimi Embraer tipi uçaklarla besleniyor.
Hatırlanacağı gibi, 2017 yılında Airbus’ın Kanadalı uçak üreticisi Bombardier’in CSeries adlı programını satın almasının ardından Boeing, Brezilyalı Embraer firmasına ortak olmuştu.
Böylece, dünyadaki tüm mevcut ve üretimdeki yolcu uçaklarının %88 gibi son derece yüksek orandaki bir bölümü, Airbus ve Boeing çatısı altında sayılır hale gelmişti.
Batı dünyasının Rusya (UAC) ve Çin (Comac) üretimi olan bölgesel yolcu uçaklarına mesafeli duruşu da hesaba katıldığında, Japonya üretimi MRJ90, Amerika dışından ABD pazarına giriş yapma ihtimali olan tek bölgesel yolcu uçağı gibi görünüyor.
Gelgelelim, ABD iç hat pazarında bölgesel yolcu uçakları için yapılan bir takım tanımlamalar, MRJ90’ın bu pazar için biraz büyük kalmasına yol açıyor.
(Bölgesel yolcu uçağı, 76 ve daha az koltuk kapasiteli ve maksimum kalkış ağırlığı 39 tondan hafif olarak tanımlanıyor)
Mitac bu yüzden ABD pazarı için, MRJ90’ın yanı sıra MRJ70 adını verdiği ve 69-80 koltuk kapasiteli olan daha küçük bir modeli de ön plana çıkarmaya çalışıyor.
Sonuç olarak baktığımızda; Japonya kısa vadeli hedefini tutturamamış olsa da, bu proje çerçevesinde elde edeceği bilgi birikimi sayesinde uzun vadede, başta ABD pazarı olmak üzere, dünyanın diğer bölgelerinde de yolcu uçağı satışı noktasında önemli bir oyuncu olmaya aday gibi görünüyor.