Havayolu sektörünün dalgalı seyrini sık sık ele alıyoruz.
İçinde bulunduğumuz bu renkli ve heyecan verici endüstrinin kârlılığı her zaman tartışılagelmiştir.
İşte IATA tarafından hazırlanan ve 1972-2011 yıllarını kapsayan son derece basit ve güzel bir grafik.
Grafiğin sol ekseninde, USD bazında sektörün dünya genelindeki toplam kâr miktarı yer alırken, sağ ekseninde işletme kârlılığı oransal bazda verilmiş.
2009 yılına kadar olan veriler gerçekleşmiş sonuçlara ait.
2010 ve 2011 yıllar için ise tahminî rakamlar kullanılmış.
Ayrıca, havayolu sektörünü derinden etkileyen, adeta hızlı bir biçimde seyretmekte olan bir treni raydan çıkaran gelişmeler de belirtilmiş.
Birinci Körfez Savaşı, 11 Eylül, Küresel Mâlî Kriz gibi büyük dışsal şokları ve sektör üzerindeki sonuçlarını buradan takip etmek mümkün.
Havayolu sektörünün kırk yıllık macerasını özetleyen bu grafikteki en dikkat çekici şeylerden bir tanesi, en iyi yıllarda dahi işletme kârlılığının %6’nın üzerine çıkamayışı.
Örneğin, sektörün toplam kârının 15 milyar USD’ye yaklaştığı 2007 yılında dahi, operasyonel kârlılık %2 mertebesini ancak geçebilmiş.
Bu noktada önemli bir ayrıma dikkat çekmek gerekiyor.
Havayolu sektöründen ziyade belki de, havayolu şirketleri tâbirini kullanmakta fayda var.
Zira buradaki kâr ve kârlılık rakamları, sadece havayolu şirketlerinin performansını yansıtıyor.
Uçak üreticileri, rezervasyon şirketleri, havalimanı işletmecileri, ikram firmaları gibi unsurları da işin içine kattığımızda, bu geniş sektörün o kadar da kötü durumda olmadığı görülüyor.
Neticede; havayolu şirketleri için aynı anda hem bir fırsat hem de bir tehdit olan küresel ekonomi, iş döngüleri çerçevesinde dalgalanmaya devam ettikçe, havayolu şirketlerinin üzerindeki kârlılık baskısı da benzer paraleldeki hareketini sürdürecek.