Sivil havacılığın merkezi 2020 yılında doğuya doğru muazzam bir sıçrama kaydetti.
Bunun temelinde kolayca tahmin edeceğiniz üzere, Covid-19 krizi yatıyor.
Özellikle Avrupa’yı çok şiddetli bir biçimde etkileyen kriz, Doğu Asya’nın daha fazla öne çıkmasına ve dolayısıyla havacılığın merkezinin o yöne doğru hızla kaymasına yol açtı.
Bunda özellikle Çin iç hat pazarının rolü büyük.
2019 yılında Çin iç hat pazarının dünya genelindeki ücretli yolcu kilometre (Revenue Passenger Kilometre) içindeki payı %9,8’di.
2020’de bu oran, %19,9’a yükseldi.
Tabii bu noktada, IATA tarafından düzenli bir biçimde hesaplanıp yayımlanan bu harita hakkında da bilgi vermem gerekiyor.
Burada “havacılığın merkezi” olarak tâbir edilen kavram, coğrafî bir noktayı işaret etmiyor.
Önce dünya genelindeki havalimanlarının yıllık bazda arz ettiği koltuk kapasiteli çıkarılıyor.
Daha sonra, havalimanlarının koordinatları ve koltuk kapasitesi eşleştirilip ağırlıklı ortalama bulunuyor.
Böylece dünya sivil havacılığının sanal bir merkez noktası tespit ediliyor.
1914 yılında ilk ticarî uçuşun yapıldığı Tampa (Florida) Havalimanı, sembolik olarak ilk çıkış noktası kabul ediliyor.
Haritadan da görüleceği gibi, zaten son yirmi yıldır özellikle Orta Doğu ve Asya pazarlarındaki büyüme sebebiyle, merkez zaten doğuya doğru kaymaktaydı.
Covid-19 krizi bunu hızlandırdı.
Bakalım bu değişim kalıcı mı olacak yoksa bu yıldan itibaren merkez, eski yerine mi dönecek?