Uluslararası Hava Taşımacılığı Birliği – IATA, geçtiğimiz günlerde, slot kullanımlarına ilişkin önemli bir çağrıda bulunmuştu.
IATA, sivil havacılık sektörünü adeta kasıp kavuran Coronavirus sebebiyle çok sayıda seferin iptal edildiğine dikkat çekerek, havayollarının slot kullanım mecburiyetinin esnetilmesini talep etmişti.
Bu çağrının temelinde, sektörde yaygın olan bir teamül yatıyor.
Buna göre, bir havayolu şirketi, bir havalimanında kendisine tahsis edilen slotların %80 oranındaki bölümünü kullanmak zorunda.
Aksi halde, bu orana ulaşamayan havayollarının slot hakları, ilgili otorite tarafından elinden alınabiliyor. (Use-it-or- Lose-it)
Havayolları “Hayalet Uçuş” Yapmak Zorunda Kalıyor
İşte bu duruma düşmek istemeyen havayolları, özellikle slot sıkıntısının yaşandığı havalimanlarında neredeyse tamamen boş uçaklarla sefer düzenlemek zorunda kalıyor.
Bunun son örnekleri İngiltere’den geldi.
Virgin Atlantic, slot haklarının kaybetmemek için Heathrow Havalimanı’ndan “hayalet uçuşlar” yaptığını itiraf etti.
Benzer durumun British Airways ve aynı grup çatısı altındaki diğer ortakları için de geçerli olduğu sanılıyor.
Binlerce ton akaryakıtın boşa sarf edilmesi ve uçakların boşu boşuna kullanılmasının yanı sıra, bir de lüzumsuz bir biçimde çevre kirliliği yaratılması, tepkilere yol açtı.
İngiltere Ulaştırma Bakanı Grant Shapps, Heathrow’daki slot tahsis işinden sorumlu olan Airport Coordination Limited şirketine bir mektup yazarak, kuralın esnetilmesinin değerlendirilmesini talep etti.
Öte yandan, bu gelişmeler üzerine devreye Avrupa Birliği Komisyonu girdi.
Acilen alınan bir kararla, slot tahsis ve kullanım konusundaki 80/20 kuralı geçici olarak askıya alındı.
Böylece havayolları, slot haklarını kaybetme tedirginliği yaşamaksızın, uçuş iptalleri yapabilecek.
Halihazırda Coronavirus kaynaklı salgının getirdiği endişe iklimi sebebiyle yolcular mecbur kalmadıkça uçağa binmekten imtina ediyor.
Dünya genelindeki havayolları bu yüzden, on binlerce seferi çoktan iptal etmiş durumda.