Bugün dünyanın önde gelen bazı havalimanlarındaki hub taşıyıcıların, yani bir havalimanını merkez olarak kullanan havayollarının, söz konusu noktalardaki pazar paylarını ele alıyoruz.
Bu amaçla, Eylül 2019 dönemi verilerinden faydalandık.
Her bir havalimanındaki giden (departing) uçuş sayısı ile bu uçuşlarda pazara arz edilen koltuk kapasitesini çıkardık.
Daha sonra, hub taşıyıcıların, uçuş sayısı ve koltuk adedine göre toplam içerisindeki paylarını hesapladık.
Sonuçta bir hayli ilginç bir fotoğrafla karşılaştık.
İşe İstanbul’la başlayalım.
İstanbul Atatürk Havalimanı’nda olduğu gibi, yeni havalimanında da (IST), Türk Hava Yolları’nın (THY) muazzam bir üstünlüğü bulunuyor.
THY, IST’teki uçuşların %80,2 ve koltuk arzının %81,5 gibi son derece yüksek orandaki bir bölümünü tek başına sağlıyor.
Ele aldığımız havalimanlarına baktığımızda, THY’nin yanına diğer hiç bir hub taşıyıcının yaklaşamadığını görüyoruz.
Uçuş sayısına göre pazar payı bakımından THY’ye en fazla Lufthansa yaklaşıyor.
Lufthansa, merkezi durumundaki Frankfurt Havalimanı’nda %61,9 oranında pazar payına sahip.
Şirketin koltuk sayısına göre pazar payı ise %60,8.
Dikkat çeken bir diğer havalimanı, Birleşik Arap Emirlikleri’nden Dubai (DXB).
DXB’nin hub taşıyıcısı Emirates, burada uçuş sayısına göre %48,3 oranında paya sahipken, koltuk arzında bu oran %66,6’ya çıkıyor.
Bu dengesizliğin temel sebebi, Emirates’in filosunun tamamen geniş gövdeli uçaklardan ve özellikle de süper jumbo kategorisindeki Airbus A380 tipi uçaklardan oluşması.
Paris Charles de Gaulle (CDG), Londra Heathrow (LHR) ve Amsterdam Schiphol (AMS) havalimanlarında dağılım oldukça dengeli.
Sırasıyla Air France, British Airways ve KLM’in pazar payları %50 civarında seyrediyor.
Singapur Changi (SIN) ve Roma Fiumicino (FCO) havalimanlarında ise hub taşıyıcıların hâkim konumda olmadıklarını görüyoruz.
Singapore Airlines ve Alitalia’nın pazar payları %40 civarında değişiyor.
Ele aldığımız havalimanları arasında New York JFK, Tokyo Narita (NRT) ve Pekin (PEK) havalimanlarının görünümü, diğerlerine nispeten son derece farklı.
Zira zikrettiğimiz bu noktalarda pazar tek bir hub taşıyıcı yerine, birden fazla havayolu tarafından paylaşılmış.
JFK’de Delta Air Lines, JetBlue ve American Airlines pazarı paylaşmış.
NRT’de ise Japan Airlines ve All Nippon Airways bulunuyor. Gelgelelim, bu iki havayolunun paylarını topladığımızda dahi %30 civarında bir orana ulaşıyoruz.
Bu durum, NRT’nin son derece rekabetçi bir ortama sahip olduğu şeklinde yorumlanabilir.
Öte yandan, PEK’te pazar yerel havayolları arasında olmak üzere, daha da parçalı.
Air China, China Southern, China Eastern ve Hainan Airlines burada faaliyet gösteriyor.
Tabii Pekin’de bu ay sonunda faaliyete geçecek olan yeni Daxing Havalimanı ile birlikte, PEK’teki pazar payı görünümünün tamamen değişeceğini hatırlatalım.