Airbus A340 tipi uçaklar uzun yıllar boyunca Türk Hava Yolları (THY) filosunun amiral gemisi niteliğini taşıdı.
2015 yılı Aralık ayı itibarıyla THY’nin geniş gövdeli uçak filosu içerisinde son derece küçük bir yer tutan ve yakın bir gelecekte THY filosuna tamamen veda edecek olan A340’lar için ilk siparişin hangi tarihte verildiğini biliyor musunuz?
Bu sorunun cevabını bulmak için zamanda kısa bir yolculuk yaparak 1990 yılının başlarına gidiyoruz.
O yılın Ocak ayında basına yansıyan haberlere göre THY, 1990’lı yıllarda kullanmaya başlayacağı geniş gövdeli – uzun menzilli uçağın seçiminde son aşamaya gelmişti.
Boeing 747-400 tipi uçak, “pahalı ve teslimat tarihi geç olduğu” gerekçesiyle, şirketin tercih listesinin dışında kalmıştı.
Dört motorlu Airbus A340 ve üç motorlu McDonnell Douglas MD-11, geriye kalan iki seçenekti.
THY ile uçak üreticileri arasında yapılan görüşmeler neticesinde, 1990 yılının Mart ayında kesin karar verildi:
Airbus A340.
Dönemin Ulaştırma Bakanı Cengiz Tuncer, 27 Mart 1990 tarihinde yaptığı açıklamada, “Ekonomikliği ve satın alma şartlarının uygunluğu açısından Airbus firmasının A340-300 uçaklarını tercih ettik.” demişti.
Tuncer ayrıca, ilk aşamada beş adet A340’ın THY filosuna dahil edileceğini ve uçakların First, Business ve Economy Class olmak üzere üç kabin sınıfında toplam 279 koltuk kapasitesine sahip olacağını da sözlerine eklemişti.
1993 yılında üç, 1996 ve 1997 yıllarında da birer adet olmak üzere toplam beş adet uçak için kesin sipariş verilirken, ilave beş adet uçak için de opsiyon alınmıştı.
Bu uçaklarla İstanbul’dan New York, Tokyo, Singapur gibi kentlere direkt sefer yapabilme imkânı doğmuştu.
Airbus A340, THY Filosuna Ne Zaman Katıldı?
THY, 1990 yılında A340 siparişi verirken, bu uçağın 1987 yılında başlatılan geliştirme projesi ise henüz devam etmekteydi.
A340’ın ilk deneme uçuşu 25 Ekim 1991 tarihinde gerçekleştirildi.
Airbus firmasının arkasındaki iki güçlü ülke Almanya ve Fransa’nın bayrak taşıyıcı şirketleri Lufthansa ve Air France, Mart 1993’te, A340’ı hizmete sokan ilk taşıyıcılar olmuştu.
THY de, A340’ın ilk müşterileri arasında yer almaktaydı.
Airbus’tan sipariş edilen dört motorlu dev A340-300’lerden ilki filoya, 1993 yılının Temmuz ayı içerisinde katılmıştı.
Siparişi 1990 yılında verilen, ilk uçuşunu 8 Haziran 1993’te yapan ve THY filosuna TC-JDJ tesciliyle katılan ilk A340 (İstanbul), 26 Temmuz 1993 tarihinde Fransa’nın Toulouse kentinden İstanbul’a gelmişti.
Böylece THY’nin direkt uçuş yapabileceği nokta sayısında artış sağlanmış, ilk olarak da Tokyo, Bangkok, Singapur ve New York gibi hatlara sefer planlanmıştı.
Yine 1993 yılında TC-JDK tescil kodlu ikinci A340, THY filosuna katıldı.
TC-JDL tescilli üçüncü uçak 1994, TC-JDM 1996 ve nihayet TC-JDN, 1997 yılında teslim alındı.
Takip eden yıllarda, THY’nin A340 siparişindeki beş adetlik opsiyonlu bölümden iki uçak daha filoya katıldı. (TC-JIH: Nisan 1999 ve TC-JII: Nisan 2000)
Gelgelelim, 10 Kasım 2011 tarihinde Airbus’tan yapılan bir basın açıklaması ise bir devrin sonuna işaret ediyordu.
Airbus, “değişen piyasa dinamikleri” ışığında, A340 modelinin üretimini sona erdirdiğini bildiriyordu.
Zaten THY yönetimi de bu gelişmeden çok daha önce bir tarihte geniş gövdeli uçak stratejisini değiştirmiş ve geniş gövde filosunu Boeing 777-300ER ve Airbus A330 tipi uçaklarla güçlendirmeye başlamıştı.