Havayolu 101 Tarih Bölümü bu kez, İstanbul Atatürk Havalimanı’nın geçmiş günlerine uzanıyor.
1983 yılına gidiyoruz.
7 Ekim 1983 Cuma günü, o zamanki adıyla Yeşilköy Havalimanı, yeni dış hatlar terminaline kavuşmuştu.
Düzenlenen bir törenle, dönemin Cumhurbaşkanı Kenan Evren tarafından açılışı yapılan yeni terminal binası aslında, 1970’li yıllardan beri devam eden ve bir türlü bitirilemeyen bir projenin parçasıydı.
Zaten Kenan Evren’in törendeki konuşmasındaki, “…ben bu dört üniteden teşekkül edecek terminal tesislerinin bir an önce tamamlanması dileğimi dile getirmek istiyorum.” şeklindeki ifade, Yeşilköy Havalimanı’ndaki projenin durumunun daha net anlaşılmasını sağlıyor.
Yüksek mühendis mimar Hayati Tabanlıoğlu tarafından tasarlanan ve toplam alanı 70 bin metrekare olan birinci terminal, yılda yaklaşık 5 milyon yolcuya hizmet verecek şekilde planlanmış.
Terminalin 1976 yılında ihale edilen inşaat işleri ise Alarko ve Arı İnşaat şirketlerince gerçekleştirilmiş.
Tüm tesislerin 1982 fiyatlarına göre toplam maliyetinin 14 milyar Lira olacağı hesaplanmış.
Yeni terminal binasındaki A blokunda, giden yolcular için beş bekleme salonu yer alıyormuş. Bu salonlardan dört tanesi, iki uçak yolcusu; diğer bir tanesi ise bir uçak yolcusu alabilecek kapasitede inşa edilmiş.
Milliyet Gazetesi’ndeki habere göre terminale aynı anda beş adet Boeing 747, iki adet DC-10 ve iki adet Boeing 727 olmak üzere toplam dokuz uçak birden yanaşabiliyor.
Yolcuların uçaklara binişinin körükler üzerinden yapılması, yeni terminalin getirdiği en önemli yenilik olarak göze çarpıyor. Toplamda dokuz adet körük bulunuyormuş.
Yine Milliyet Gazetesi’ndeki haberde, Türk Hava Yolları’nın (THY) tüm dış hat seferlerinin yeni terminalden yapılmaya başlandığı ve ilk gün 1.286 yolcunun buradan faydalandığı belirtilmiş.
Yeni terminalin ilk seferi, THY’nin TC-JAU tescil kodlu DC-10 uçağı ile Paris’e gerçekleştirilmiş ve 235 yolcuya hizmet verilmiş.
Gün içerisinde toplam sekiz dış hat uçuşu yapılmış.
Kira fiyatlarını yüksek bulan yabancı havayolu şirketleri ise yeni terminale taşınma konusunda biraz mütereddit kalmışlar.
Ancak, Ortadoğu ve Asya kökenli şirketler başta olmak üzere, zaman içerisinde diğer yabancı havayolu şirketleri de Yeşilköy’deki yeni yerlerine taşınmayı kabul etmişler.
25 Kasım 1983 tarihinden itibaren tüm dış hat seferleri yeni terminalden yapılmaya başlanmış.
Yeşilköy Havalimanı Ne Zaman Atatürk Havalimanı Oldu?
Yeşilköy Havalimanı’nın adını “Atatürk Havalimanı” olarak değiştirilmesinin oldukça ilginç bir hikâyesi var.
Yeşilköy Havalimanı’nın yukarıda hikâyesini anlattığımız yeni terminal binasının hizmete açıldığı dönemde, Tercüman Gazetesi bir kampanya başlatarak, havalimanının adının “Atatürk” olarak değiştirilmesini teklif eder.
Gazete uzunca bir süre bu kampanyayı sürdürür ama bir netice alınamaz.
Aradan iki sene geçtikten sonra ise söz konusu değişikliğin yapılmasına karar verilir.
Yeşilköy Havalimanı’nın adı, dönemin cumhurbaşkanı Kenan Evren ve başbakanı Turgut Özal’ın hazır bulunduğu bir törenle, 29 Temmuz 1985 tarihinde Atatürk Havalimanı olarak değiştirilir.
Evren, törende yaptığı konuşmasında, havalimanının adına layık bir biçimde işletilmesi gerektiğinin altını çizer.
Yeşilköy Havalimanı Genişletme Projesi
Aslında Yeşilköy Havalimanı’nın genişleme projesi, 1968 yılında başlatılmıştı.
Projenin ilk aşamasında, şu anki 17-35 (eski 18-36) pistinin yapımı yer alıyordu.
Söz konusu pist 1972 yılında tamamlanmıştı.
Yeni piste ilave olarak, her biri 5 milyon yolcu kapasiteli dört adet yolcu terminali planlanmıştı.
1985 yılında bitirilmesi hedeflenen proje ile birlikte, havalimanının yıllık yolcu kapasitesinin 20 milyona yükseltilmesi amaçlanıyordu.
İnşaatına 1972 yılında başlanması planlanan ilk terminal binasının ön görülen tamamlanma tarihi ise 1975 yılıydı.
Ancak yukarıda da görüldüğü üzere, ilk terminal binası ancak 1983 yılında hizmete girebildi.
Planda bulunan diğer üç yolcu terminali ise hiç bir zaman inşa edilemedi.
Bunun yerine; 1997 yılında, Ankaralı iki müteahhit firma, Tepe ve Akfen, Avusturyalı havalimanı işletmecisi Flughafen Wien (VIE) ile birlikte kurdukları konsorsiyumla girdikleri AHL dış hatlar terminali ihalesini kazanmış ve 3 Ocak 2000 tarihinde şu anki mevcut dış hat terminalinin resmî açılışı yapılarak, 10 Ocak’tan itibaren yolcu kabulü başlamıştı.
Eski dış hatlar terminali ise, halen iç hatlar terminali olarak hizmet vermeye devam ediyor.