2011 yılının özellikle son aylarında havayolu sektörünün başlıca tartışma konularından bir tanesi haline gelen Avrupa Birliği (AB) Karbon Emisyonu Sistemi, 1 Ocak 2012 tarihi itibarıyla havayolu şirketlerini de kapsamaya başladı.
Bu ana kadar tartışma genel olarak, bu uygulamanın adaletsizliÄŸi ve getireceÄŸi ilave maliyetler üzerine odaklanmıştı. ABD, Çin ve Hindistan, AB’nin karbon emisyonu sistemine en ciddi eleÅŸtiri ve ikazları getiren devletlerin başını çekiyordu.
AB ise, havayolu ÅŸirketlerinin küresel ısınma sorunundaki rolünün ancak bu maliyetlerin yüklenilmesiyle “adil” bir yörüngeye oturtulmuÅŸ olacağını savunuyordu.
Maliyet denince de, havayolu ÅŸirketlerinin AB’ye ödemesi muhtemel ilave karbon emisyonu kota ücretlerinden bahsediliyordu.
Tabii maliyetlerin havayolu şirketleri tarafından mı, yoksa yolcular tarafından mı yüklenileceği, pek de ön plana çıkmamıştı.
Bu konudaki ilk cesur adım, Alman devi Lufthansa’dan geldi.
Karbon emisyonu uygulamasının ilk yılında 130 milyon Euro’luk bir maliyetle karşılaÅŸacağını belirten Lufthansa, bu ilave gideri, mevcut “akaryakıt harcı” kalemi üzerinden yolculara aktaracağının sinyalini verdi.
Lufthansa, geçtiğimiz Aralık ayında akaryakıt harçlarını güncellemiş; uzun hatlar için uçuş başı fiyatları 102-122 Euro arası, iç hat ve Avrupa uçuşları için ise 31 Euro olarak tespit etmişti.
Şirket bu güncellemenin karbon emisyonu sistemine bir hazırlık olmadığını ve petrol fiyatlarındaki yüksek seyre paralel olarak yapıldığını özellikle vurgulamıştı.
Zaten Lufthansa, karbon emisyonu ile ilgili ilave akaryakıt harcının fiyatlara, kademeli olarak önümüzdeki dönemde yansıtılacağını belirtiyor. Havayolu şirketleri, 2012 yılının karbon emisyonu ödemesini, 2013 yılının Mart ayında yapacak.
Rekabetin bir hayli yüksek ve çetrefilli olduğu Avrupa pazarında şirketler harç miktarını nasıl tespit edecek ve havayolu seyahat talebinin zayıfladığı bir ortamda bunları fiyatlara nasıl yansıtacak, gerçekten çok bilinmeyenli bir denklem niteliğinde.
Not: 2012 yılında AB, havayolu ÅŸirketlerinin ihtiyaç duyacağı karbon permi’lerinin ortalama %85’ini ücretsiz olarak dağıtıyor. Ancak örnek olarak Lufthansa’yı vermek gerekirse, bu oranın %65 seviyesinde kalacağı tahmin ediliyor. Åžu an itibarıyla karbon emisyonu permisi, ton başına 8 Euro civarından iÅŸlem görüyor.
