Dünya genelinde üretilen petrolün ticaretinde, daha doğrusu fiyatının tespitinde başlıca dört farklı gösterge tipi bulunuyor.
Bunlar; West_Texas_Intermediate (WTI), Brent, Dubai ham petrol ve OPEC referans sepeti şeklinde adlandırılıyor.
Özellikle WTI ve Brent, petrol fiyatlarının takibinde başı çekmekte.
Geçtiğimiz yıla kadar 1 – 2 USD’lik farklarla işlem görmekte olan bu iki petrol tipi, bu yılın başında Arap ülkelerinde, özellikle de Libya’da meydana gelen olaylar ve Kuzey Amerika’daki petrol rezervlerindeki beklenmedik artışla birlikte, fiyat bakımından birbirlerinden bir hayli ayrışmıştı.
Brent fiyatı, WTI’ın önüne geçmiş ve hatta geçtiğimiz Ekim ayında bu iki petrol tipi arasındaki fark bir ara 25 USD’nin üzerine çıkmıştı.
Bloomberg’den bugün aldığım fiyatlarda ise Brent 108 USD ve WTI 96 USD civarında seyrediyor. Yani aradaki fark 12 USD’ye kadar gerilemiş durumda.
Bu iki gösterge petrol tipinin fiyatlarının ayrışması, havayolu sektörü üzerinde enteresan bir etkiye sahip.
Uçaklarda kullanılan jet yakıtının fiyatı, daha ziyade Brent tipi petrolün fiyatına paralel olarak hesaplanıyor.
Buna karşılık ABD’deki bir çok havayolu şirketi, petrol fiyatındaki muhtemel artışlara karşı yapmış oldukları hedging işlemlerinde WTI endeksini kullanıyor.
Bu sebeple, ABD’li havayolu şirketleri, reel dünyada akaryakıtı daha yüksek fiyatlara alırken, yapmış oldukları hedging anlaşmalarındaki petrol fiyatlarının nispeten düşük kalması sonucu meydana çıkan fark sebebiyle bir miktar zarar eder hale gelmişlerdi.
Özellikle yılın üçüncü çeyreğinde Southwest Airlines, United Continental ve Alaska Air’in hedging zararı yazdığını biliyoruz.
Örnek vermek gerekirse, United Continental, bu yılın üçüncü çeyreğinde hedging işlemlerinin 52 milyon USD’lik bir kayba yol açtığını açıklamıştı.
Tabii bunun tamamının WTI – Brent farkından kaynaklandığını söylemek mümkün değil ama yine de bu farkın, böyle bir sonuç çıkmasında ilave bir menfi etkiye sahip olduğu düşünülebilir.
Öte yandan, Delta Air Lines bu sene başında aldığı bir kararla, akaryakıt hedging’inde kullandığı gösterge fiyatını WTI’dan Brent’e çevirmişti.
American Airlines ise hedging işlemlerini ham petrol üzerinden değil, son mamul fiyatını referans alarak yapıyor.
Belki de en doğrusu bu.
Dünya genelinde ekonomik sıkıntılar devam ediyor olsa da, 2008 yılının aksine, petrol fiyatlarında -şimdilik- herhangi bir düşüş görülmüyor ve 100 USD civarındaki seyir devam ediyor.