Amerika Birleşik Devletleri’nde (ABD) faaliyet gösteren bölgesel havayolu şirketleri, ciddi bir pilot yokluğuyla karşı karşıya.
Temelde American, Delta ve United gibi üç büyük şirkete besleyici (feederline) görevi üstlenen bölgesel havayollarının yaşadığı bu sıkıntı, uçuş sayılarının arzu edilen seviyelere çıkarılmasını engelliyor.
Dolayısıyla üç büyük havayolu, yolcularının bir bölümünü rakip havayollarına kaptırıyor.
Yaşanan sıkıntı sebebiyle mesela Delta, 2022’nin ilk yarısı için yaptığı bölgesel uçuş (Delta Connection) planlamasında %20-25 oranında azaltma yapmak zorunda kaldı.
Benzer şekilde United, 100 civarında bölgesel uçağını yere çekerken, çok sayıda hattını da bir süreliğine askıya aldı.
Bu durumdan nispeten daha az etkilenen American bile yeni pilot istihdamı noktasında güçlük yaşadığından, bazı bölgesel hatlarını kapattı.
ABD’deki pilot yokluğunun arkasında, kolayca tahmin edeceğiniz üzere, Covid-19 krizi yatıyor.
Aslında ABD yönetimi daha kriz başlar başlamaz sektöre çok ciddi yardımda bulunmuştu.
Mart 2020’de yürürlüğe giren ve CARES adı verilen yasa çerçevesinde havayollarına devasa miktarda yardım yapılırken, havayolları buna karşılık olarak, hat kapatmamayı ve işten personel çıkarmamayı taahhüt etmişti.
Her ne kadar zorla işten çıkarma yapılmasa da bir çok havayolu şirketi, çalışanların işten kendi istekleriyle ayrılmalarını teşvik edecek paketler hazırlamıştı.
Dolayısıyla sektörün bir çok noktasında yetişmiş personel açığı ortaya çıkmıştı.
Tabii konu pilotlar olunca, iş bambaşka bir boyuta çıkıyor ve bir kriz haline dönüşüyor.
ABD’de bu sene istihdam edilmesi planlanan pilot sayısı bile tek başına durumun büyüklüğünü ortaya koyuyor.
Sekiz büyük havayolunun yıl boyunca 8.000 civarında pilot alması bekleniyor.
2020’nin sonunda ülkedeki bölgesel havayollarında çalışan toplam pilot sayısının 17.167 olduğunu düşünürsek, sayının büyüklüğü daha iyi anlaşılıyor.
Büyük havayolları bu soruna bir çare olarak eğitim programlarına ağırlık vermiş durumdalar.
Yeni pilotların ilk aşamada bölgesel havayollarında uçması hedefleniyor.
Bu konuda United daha da büyük bir adım atarak, kendi uçuş okulunu kurdu.
United Aviate Academy adlı okulda, 2030 yılına kadar 5.000 yeni pilotun eğitilmesi planlanıyor.
Öte yandan, Allegiant Air, Frontier Airlines ve Spirit Airlines gibi, bölgesel havayolu işbirlikleri bulunmayan şirketlerin kafası nispeten rahat.
Pilot sayısını belli bir miktarda tutmayı başaran bu havayolları en azından kısa vadede pilot sıkıntısı çekmeyecek gibi görünüyorlar.
Uçuşlara geçtiğimiz yıl başlayan Breeze Airways ise soruna farklı bir çözüm getirmeye çalışıyor.
ABD ile Avustralya arasındaki bir anlaşmadan faydalanmak isteyen şirket, E3 vize programı çerçevesinde Avustralyalı pilotları istihdam etmeyi planlıyor.
Embraer E190/195 ve Airbus A220 tipi uçakları uçurabilecek pilotların için verilen ilana şuradan ulaşmak mümkün.
Tabii ABD’deki pilotları temsil eden birliğin (ALPA), bu durumdan hiç de hoşnut olmadığını açıklaması şaşırtıcı değil.
Neticede 2022 yılında sivil havacılık sektörünün en önde gelen konularından bir tanesi, pilot sayısının yetersizliği olacak gibi görünüyor.