Belarus tarafından geçtiğimiz mayıs ayında acil inişe zorlanan Ryanair uçağına ilişkin tartışmalar devam ediyor.
Hatırlatmak gerekirse; Belarus, Ryanair’e ait olan ve FR4978 sayılı Atina – Vilnius seferini yapan bir uçağı inişe zorlamış ve ardından uçaktaki muhalif bir gazeteciyi (ve kız arkadaşını) tutuklamıştı.
Roman Protasevich adlı gazeteci hâlâ Belarus’ta ev hapsinde tutuluyor.
Avrupa Birliği Komisyonu başkanı Ursula von der Leyen’in bir “uçak kaçırma” vakası şeklinde tanımladığı bu olayın ardından Batı dünyası ile Belarus/Rusya ekseni arasındaki ilişkiler bir hayli gerilmişti.
Bu arada, SP-RSM kuyruk kodlu uçağın Polonya’ya tescilli olması sebebiyle, Polonya’da olay hakkında bir soruşturma başlatılmıştı.
Konu hakkında bir açıklama yapan Polonyalı yetkililer, uçakta bomba bulunduğu yönünde bir ihbar yapılmadığını söylediler.
Yetkililer ayrıca, bir “devlet terörü” şeklinde niteledikleri bu olay sırasında Belarus güvenlik görevlilerinin Minsk hava trafik kontrol kulesinde olduklarını ve kontrol memuruna neler yapması gerektiğine yönelik talimat verdiklerini iddia ettiler.
Aynı soruşturma kapsamında, Ryanair pilotuyla Minsk kontrol kulesi arasındaki görüşmenin kaydı da kamuoyuyla paylaşıldı.
Ses kaydının çözümünden, bomba ihbarının geldiği kaynak olarak Belarus güvenlik birimlerinin gösterildiği anlaşılıyor.
Buna göre kontrol memuru, Ryanair pilotuna; “istihbarat birimlerimizden, uçağınızda bir bomba olduğu ve Vilnius üzerinde patlatılabileceği yönünde bilgi geldi” diyor.
O anlarda kulede Belarus istihbarat elemanlarının bulunduğu ve memura neler yapması gerektiğine yönelik baskı kurdukları belirtiliyor.
İşin en ilginç yanı, Polonyalı yetkililere bu soruşturmada en ayrıntılı bilgiyi sağlayan kişi, olay sırasında hava trafik kontrol kulesine çalışan ve Ryanair pilotuyla görüşmeleri yapan Oleg Galegov adlı memur.
Oleg Galegov aslında Gürcistan vatandaşı ve bir Belarus kadınla evli.
Mecburi iniş olayını takip haziran ayında ailesiyle birlikte Gürcistan’a tatile giden Galegov’dan bir daha haber alınamıyor.
Basına yansıyan bilgilere göre Oleg Galegov, Gürcistan’dan Varşova’ya geçerek oradaki ABD büyükelçiliğinden sığınma talep ediyor.
Ancak Amerikalılar onu, Polonyalı yetkililere yönlendiriyor.
Sivil havacılığın önemli rol oynadığı Batı – Belarus/Rusya krizinde bakalım daha neler göreceğiz.