Havayolu yöneticilerinin ticari açıdan en yakından takip ettikleri unsurların başında, ileri rezervasyonlar gelir.
İleri rezervasyonların durumu adeta bir kaç ay sonrasının önceden çekilmiş bir fotoğrafıdır.
Havacılık sektöründe halen fırtına gibi esen Covid-19 krizi sebebiyle, havayollarının satışları daha önce hiç görülmemiş bir biçimde düşmüştü.
Yaz aylarında yaşanan zayıf bir toparlanmanın ardından, sonbahar aylarıyla birlikte görünüm yeniden olumsuzlaşmıştı.
IATA’nın hazırladığı bir ileri rezervasyon grafiği, bu durumu açıkça gözler önüne seriyor.
Grafiğin X ekseninde üç aylık dilimlerin ayları, Y ekseninde ise ileri rezervasyon sayısında geçen seneye oranla yaşanan değişim yer alıyor.
Kırmızı renkteki sütunlar, yılın üçüncü çeyreğini (Temmuz, Ağustos ve Eylül), mavi sütunlar ise son çeyreğini (Ekim, Kasım ve Aralık) temsil ediyor.
Üçüncü çeyrek verisi 20 Haziran, dördüncü çeyrek verisi 20 Eylülde alınmış.
Buna göre; Temmuz, Ağustos ve Eylül aylarındaki ileri rezervasyonlar geçen senenin aynı dönemine göre sırasıyla %73, %70 ve %66 oranlarında düşükmüş.
Son üç ay için bu oranlar daha da gerilemiş ve rezervasyonlardaki azalma aylık bazda sırasıyla %76, %81 ve %78’e kadar derinleşmiş.
Bu durumun temelinde, krizin başladığı andan itibaren ısrarla belirttiğim ve büyük sorunlara yol açacağını söylediğim, devletler arası koordinasyon eksikliği.
Ülkeden ülkeye farklılık gösteren Covid-19 tedbir ve kuralları, sık sık değişen vize ve karantina uygulamaları, güncel bilgilere ulaşmada yaşanan sıkıntılar, yolcuların özellikle dış hat uçuşu yapmakta imtina etmesine yol açıyor.
İş böyle olunca, uçakla bir yere gitme planları olanlar, bilet satın almak için bekleyebildikleri son âna kadar bekliyorlar.
Covid-19 için kesin bir sonuç veren bir aşı veya ilaç bulunana kadar da bu durumda bir değişiklik olacak gibi görünmüyor.