Kriz sonrası döneme ilişkin olarak her gün yeni bir şey öğreniyor veya yeni bir hususun farkına varıyoruz.
Toparlanma döneminde havayollarının ve dolayısıyla havalimanı işletmelerini en fazla etkileyecek unsurlardan bir tanesi “Minimum Bağlantı Süresi” (Minimum Connection Time) olacak gibi görünüyor.
Bir havayolu şirketinin ticarî anlamda kalbi niteliğindeki network planlama yani uçuş ağının planlanması işleminde, minimum bağlantı süreleri kritik rol oynuyor.
Daha açık bir biçimde ifade etmek gerekirse, bir havayolu, hub olarak kullandığı bir havalimanında uçuşları arasında aktarma yapacak yolcuların, en az kaç dakikaya ihtiyaç duyacağını belirliyor.
Bunun ardından uçuş ağının planlanması işlemi geliyor.
(Aynı önemde olmasa da codeshare uçuşlarla iş birliği yapılan diğer bir havayoluna hub dışındaki farklı bir havalimanında yolcu aktarılıyorsa, onu da hesaba katmak gerekebilir)
Minimum bağlantı süresi kısaldıkça, farklı uçuşlar arasında yolcu transferi yapma imkânı artıyor.
Yani bağlantı süresinin kısalığı, daha fazla aktarmalı yolcuyu taşıyabilmeye imkân verdiğinden hem havayolları hem de havalimanları için olumlu bir etken.
Minimum Bağlantı Süresi (MCT) Uzarsa Ne Olur?
Geçtiğimiz hafta katıldığım bir webinar’da değinilen konuların arasında minimum bağlantı süresi de vardı.
OAG tarafından hazırlanan sunumda, Coronavirus salgını sonrasında bağlantı sürelerinde yaşanması muhtemel değişikliklere de değinildi.
Gerek terminal içerisinde yolcu süreçlerinin ve gerekse apron tarafında uçağın bir sonraki uçuşa hazırlanması (turnaround) işleminin uzaması, yeni dönemde kaçınılmaz gibi görünüyor.
Özellikle havayollarının, uçaklarını her uçuştan sonra hızlı bir biçimde de olsa dezenfekte etmeyi planlamaları, turnaround süresinde ciddi uzamalara yol açabilir.
Terminal ve uçak içinde uyulması gereken sosyal mesafe kuralları da benzer sonuçlara sebep olabilir.
OAG’nin analizinde beş önemli havalimanı ele alınmış:
Amsterdam (AMS), Dubai (DXB), Londra Heathrow (LHR), Chicago O’Hare (ORD), Singapur (SIN).
Minimum bağlantı sürelerinin iç/dış transferde 45 dakikadan 120 dakikaya, dış/dış transferde ise 90 dakikadan 120 dakikaya çıkacağı var sayılmış.
Buna göre bu beş havalimanının dış hatlardaki bağlantılı uçuş sayısı %18 oranında azalırken, bu beş havalimanının yıllık toplam aktarmalı yolcu kaybı 72 milyonu buluyor.
Aynı oranla dünyanın en işlek ilk 50 havalimanı için hesap yaptığımızda, yıllık aktarmalı yolcu kaybı 400 milyona ulaşıyor.
Uçakların yerde kalışının uzaması sebebiyle günlük uçak kullanım süresinin (utilization) ciddi bir biçimde azalacağını ve ayrıca uçuş ekiplerinin mesai sürelerinin bundan ticarî anlamda olumsuz etkileneceğini de belirtmeden geçmeyelim.
THY – İGA Havalimanı İlişkisi
Minimum bağlantı süresinde yaşanması muhtemel bu değişiklik, THY ve İstanbul İGA Havalimanı’nı da çok yakından ilgilendiriyor.
İGA’daki mevcut bağlantı süreleri şu şekilde:
- İç – İç: 30 dk
- İç – Dış: 75 dk
- Dış – Dış: 75 dk
- Dış – İç: 90 dk
2019 yılının Nisan ayında İstanbul Atatürk Havalimanı’ndan İGA Havalimanı’na geçişte zaten uzatılan bu sürelerin daha da artması, THY’nin tüm uçuş ağı planlamasının baştan aşağıya değişmesi anlamına geliyor.
Önümüzdeki Haziran ayında uçuşlar yeniden başladığında hem uçuş hem de yolcu sayısının düşük seviyelerde olması beklendiğinden, bu durum ilk aylarda belki de çok ağır bir biçimde hissedilmeyebilir.
Ancak bundan bir – bir buçuk sene kadar sonra, uçuş ve yolcu sayısı kriz öncesi dönemdeki seviyeye yaklaşmaya başladığında, uzun turnaround süreleriyle operasyon yapmak gerek THY ve gerekse İGA için ticarî açıdan bir hayli külfetli olacaktır.
Dünyanın en fazla dış hat noktasına sefer yapan havayolu unvanını taşıyan ve bu sayede özellikle uzun menzilli hatlarda çok yüksek oranlarda aktarmalı yolcu taşıyan THY için bu durum, önümüzdeki aylarda çaresi bulunması gereken en önemli risklerden bir tanesi olarak öne çıkıyor.
Lâkin iş sadece İstanbul’da bitmiyor. Yukarıda da vurguladığım üzere, bir havayolu olarak sefer yaptığınız yurt dışındaki havalimanlarının süreci nasıl yürüteceği de büyük önem arz ediyor.
Mesela THY’nin en fazla sefer yaptığı dış hat noktası olan Tel Aviv Ben Gurion Havalimanı’ndaki turnaround süresinin yarım saat uzaması, bu havayolunu kaçınılmaz bir biçimde etkileyecektir.
120’den fazla ülkede 250’den fazla dış hat noktasına sefer yapan THY’nin krizden çıkış anlayışı ve buna ilişkin yöntemleri bakalım nasıl sonuç verecek?