Havayolu Sektöründeki Küçük Balıklar

2000’li yılların başlarından itibaren zor günler geçiren Swiss ve Austrian adlı havayolu şirketlerinin Lufthansa Group çatısı altına girmesi, sektörü bilen kişiler tarafından hiç yadırganmamıştı.

Yine Brussels Airlines ve bmi’ın da Lufthansa tarafından satın alınması, aynı sürecin bir parçası olarak değerlendirilmişti.

1990’lı yıllarda üç aşamada tamamen serbestleştirilen Avrupa Birliği (AB) iç hat havayolu sektörü, küçük balıklara yaşama şansı bırakmaz bir hale gelmişti.

Özellikle Ryanair ve Easyjet’in agresif büyüme planları, Orta ve Doğu Avrupa’nın bayrak taşıyıcılarını bir hayli zor duruma sokmuştu.

Rekabet öncesi dönemde bir şekilde yoluna devam eden bu şirketler, ait oldukları devletlere büyük yük haline gelmeye başlamış, bunun sonucunda bu şirketlerin özelleştirme girişimleri ön plana çıkar olmuştu.

Bu şirketlerden bir kaç tanesini mercek altına alalım.

Adria Airways, JAT, LOT, Malev, CSA ve Tarom gibi şirketler, Avrupa Birliği içerisindeki küçük balıklardan bir kaç tanesi.

Adria Airways ve Malev’in iç hat uçuşları hiç bulunmazken, JAT ve CSA’da da yok denecek kadar az sayıda iç hat taşıması yapılıyor.

Bu şirketlerin taşıdığı yolcu miktarı, aslında durumu daha net ortaya koyuyor.

Şirket     2000        2010
Adria     627.994     1.017.254
JAT        940.249     985.072
LOT      2.340.919    4.077.312
Malev   2.197.521    2.952.137
CSA       2.217.076   4.522.190
Tarom   1.183.356   2.043.259

Tablodan da görüleceği üzere, JAT ve Malev dışındaki şirketler, 10 yıllık bir süre içerisinde pek de fena sayılmayacak büyüme oranlarını yakalamış olmalarına karşın, baz yolcu sayısının azlığı, bu şirketlerin büyük balık kategorisine yükselmesini engellemeye devam ediyor.

Ele aldığımız altı şirketin yılda taşıdığı yolcu sayısı ancak 16 milyona ulaşabiliyor. Bu rakam, AB üyesi ülkelerin büyük havayolu şirketlerinin yanında çok çok küçük kalıyor.

Ayrıca, Ryanair ve easyjet’in yanı sıra Orta ve Doğu Avrupa’da üslenmiş olan Wizz Air, bölgedeki eski bayrak taşıyıcıların başını fena halde ağrıtmaya devam ediyor.

Bu şartlar altında, AB bünyesindeki küçük havayolu şirketlerinin fazla bir seçimi bulunmuyor.

Ya sektörü tamamen terk etmek, ya da daha büyük bir şirketin çatısı altına girerek yaşamaya en azından bir süre daha devam etmek.