ETOPS nedir, ne anlama geliyor; biliyor musunuz?
ETOPS, “Extended Twin-Engine Operations” kelimelerinin kısaltması olmakla birlikte, çift motorlu uçakların acil durumlarda tek motorla ne kadar bir süre havada kalabileceklerini düzenleyen kurallar bütünüdür.
Uçağın rotası buna göre çizilir ve acil bir durumda inilecek havalimanının uçağın rotasından bir saatlik mesafeyi aşmamasına dikkat edilir.
Ancak havayolu şirketinin ve uçağın arıza kayıtlarına göre bu süre uzatılabilir.
Örneğin, Airbus’ın artık havayolu şirketleri tarafından pek tercih edilmeyen ve üretimi 2011 yılında sona eren A340 dört motorlu olduğundan, herhangi bir ETOPS kısıtlaması bulunmuyordu.
Buna karşın, ETOPS düzenlemesinin dezavantajını yaşayan Boeing 777 ise 2011 yılı öncesine dek maksimum 208 dakikaya kadar ETOPS izni alabilmektedir.
Bununla birlikte; filosundaki 777’lerde motor sorunu yaşayan bir havayolu şirketi, ETOPS süresinde kısıtlamayla karşılaşabilir ve izin verilen maksimum süreyi kullanamayabilir.
ETOPS Sürelerindeki Gelişme
Çift motorlu uçakla operasyon yapmanın kısıtlarını ortadan kaldırmak isteyen uçak ve motor üreticileri, bu yönde sürekli bir gelişim içerisindeler.
2009 yılının Kasım ayında, Airbus A330, ETOPS-240 onayı alan ilk uçak tipi olmuştur.
12 Aralık 2011 tarihinde ise, Boeing 777, 330 dakikalık ETOPS onayı ile, çıtayı daha da yukarı çekmiştir.
Air New Zealand, Rolls-Royce Trent 800 tipi motorların kullanıldığı bir Boeing 777-200ER tipi uçakla 1 Aralık 2015 tarihinde gerçekleştirdiği Auckland – Buenos Aires seferiyle, bu tipte ETOPS-330 kullanan ilk havayolu şirketi olmuştur.
28 Mayıs 2014 tarihinde, Boeing 787 Dreamliner için de ETOPS-330 sertifikası alınmıştır.
Aslında çift motorlu uçaklar için geçerli olan ETOPS kuralı, üç veya dört motorlu uçakları da içerecek şekilde genişletilmiştir.
Bu çerçevede, ETOPS-330 sertifikasına hak kazanan dört motorlu ilk uçak tipi, Şubat 2015’te Boeing 747-8 olmuştur.
2015 yılının Ocak ayında resmen Qatar Airways filosunda hizmete giren Airbus A350 ise ilk aşamada 370 dakikalık bir ETOPS süresine sahip olmuştur.
Airbus’ın bu konudaki daha büyük iddiası, 370 dakikalık bu süreyi 420 dakikaya uzatmaktır.
Laf aramızda; ETOPS için zaman zaman “Engines Turn or Passengers Swim” de denilmektedir. 🙂