Boeing, İranlı Havayolu Şirketlerine Uçak Satabilecek mi?

Boeing, İranlı havayolu şirketlerine uçak satışına ilişkin olarak görüşmelerde bulunmak üzere, ABD’den izin aldığını açıkladı.

Bununla birlikte Boeing, İran’a uçak satışı yapmadan önce Amerikan hükûmetinden ilave bir izin daha almak zorunda.

18 Şubat 2016 Perşembe günü alınan izin, acaba Boeing’in, ezeli rakibi Airbus’ı yakalamasının önünü açacak mı?

Hatırlanacağı üzere geçtiğimiz ay içerisinde, İran’a uygulanan Birleşmiş Milletler ambargosu resmen kaldırılmış; bu önemli olayın akabinde İran’dan art arda uçak siparişleri gelmişti.

İlk aşamada Iran Air için toplam 118 uçaklık (21 adet A320ceo, 24 adet A320neo, 27 adet A330ceo, 18 adet A330neo, 16 adet A350, 12 adet A380) dev bir sipariş verilmişti. (Liste fiyatına göre toplam 27 milyar USD değerinde)

Airbus ile imzalanan geniş kapsamlı işbirliği sözleşmesinden sonra İran Air ayrıca, liste fiyatına göre 1 milyar Euro değerinde olan toplam 40 adet ATR-600 (20 adet kesin + 20 adet opsiyon) siparişi vermişti.

Tüm bu gelişmeler yaşanırken; ABD, İran’a uygulamakta olduğu kendi ambargosunu kaldırmadığından, Boeing, rakip uçak üreticilerine göre bir adım geride kalmıştı.

Amerikan hükûmeti tarafından verilen görüşme izniyle birlikte, Boeing için İran’da yeni bir dönemin başlayacağı söylenebilir.

Halen filosunda bir çok eski Boeing 747 bulunan Iran Air’in, Airbus’ın ardından ilave bir uçak siparişi daha verip vermeyeceği tartışılabilir olmakla birlikte, ülkedeki diğer havayolu şirketleri (ATA Airlines, Atrak Air, Iran Aseman Airlines, Mahan Air, Meraj Airlines, Qeshm Airlines, Taban Airline ve Zagros Airlines), Boeing’in potansiyel müşterisi olarak görülebilir.

Günümüz itibarıyla İran’da 94 adet Boeing ve McDonnell Douglas ile 96 adet Airbus marka yolcu uçağı bulunuyor.

Dolayısıyla, yukarıda belirttiğimiz Airbus ve ATR siparişleri, İran ticarî havacılığı için yeterli gelmeyip, çok miktarda uçağı kapsayan yeni bir sipariş daha verilebilir.

Öte yandan, Boeing’in yanı sıra motor üreticisi General Electric ve Kanadalı uçak üreticisi Bombardier’in de, İranlı havayolu şirketleriyle ticarî ilişki kurabilmek amacıyla izin başvurusunda bulundukları gelen haberler arasında.