Havayolu şirketleri arasında gerçek rekabet oranı yükseldikçe, “size effect” olarak tanımlayabileceğimiz unsur kendisini daha fazla hissettiriyor.
Eski zamanların küçük ve güzel havayolu şirketlerinin, günümüzün keskin rekabet şartları altında yaşaması git gide zorlaşıyor.
Orta Avrupa’nın mütevazı ama kadim ülkesi Macaristan için de durum pek farklı değil.
1946 yılında kurulan ve filosunda şu anda sadece 22 uçak bulunan bayrak taşıyıcı Malev, kendi ayakları üzerinde durmakta zorlanıyor.
2007 – 2010 yılları arasında devletten aldığı 300 milyon USD civarındaki yardım Avrupa Birliği Komisyonu tarafından “illegal” olarak nitelendirilen ve bunu geri ödemesi istenen şirketin istikbali pek de parlak görünmüyor.
Benzer bir gidişatı yıllar öncesinde öngören Avusturya’da ise durum biraz farklı.
2008 yılında Alman devi Lufthansa’ya satılan Austrian Airlines, belki de bu sayede, Malev’in durumuna düşmekten kurtuldu.
Kurtuldu kurtulmasına ama, şirket bir türlü Lufthansa’nın hedeflediği performansı gösteremiyor.
2010 yılını 66 milyon Euro faaliyet zararı ile kapatan şirketin, 2011 yılında da benzer bir sonuca imza atması bekleniyor.
2012’nin hedefi ise yılı en azından faaliyet kârı ile kapatabilmek.
Şirketin bu zayıf durumu, filo yenileme planlarını da etkiliyor.
Envanterindeki 11 adet Boeing 737’yi, 7 adet Airbus A319 veya A320 ile değiştirmeyi tasarlayan şirketin, bunu gerçekleştirecek öz kaynağı bulunmuyor.
Austrian bu yüzden, Lufthansa’dan mâlî destek bekliyor.
Lufthansa’nın böyle bir yardım için getirdiği ön şart ise, Austrian’ın daha fazla tasarruf yapması.
Austrian Airlines CEO’su Jaan Albrecht tarafından yapılan açıklamada, personel giderlerinin azaltılması ve bazı uçuş hatlarının kapatılması ile 2012 yılında 200 milyon Euro civarında tasarruf elde edilmesinin hedeflendiği belirtildi.
Küçük havayolu şirketleri için durum gerçekten zor.
Ya Malev gibi devlet yardımı ile ayakta kalmak (veya kalamamak), ya da Austrian gibi daha büyük bir şirketinin çatısı altına girerek şirket yönetimindeki inisiyatiften büyük oranda feragat etmek.
İki yanı keskin bıçak.