Japonya’da havalimanı yer hizmetleri cephesinde ilginç şeyler oluyor.
All Nippon Airways (ANA) ile Japan Airlines (JAL), Tokyo’nun iki başlıca havalimanı Haneda ve Narita’da, kendi kendine hareket edebilen kargo traktörlerini devreye alıyor.
Üstelik bu araçlar öyle basit “şerit takip” özelliği olan şeyler değil. Bunlar, “Seviye 4” (Level 4) otonomiye sahipler.
Yani güzergâhları ve görevleri tanımlandığı sürece, insan müdahalesi olmadan işi bitirip geri dönebiliyorlar. Yasal olarak tamamen sürücüsüz sayılmıyorlar ama insan faktörüne ihtiyaç minimuma iniyor.
Japon havalimanlarında Seviye 4 seviyesinde araçların kullanılması bir ilk olacak.
Haneda ve Narita’da Mini Filo
Yapılan planlamaya göre, Haneda Havalimanı’nda aralık ayında ANA üç adet, JAL ise bir adet otonom traktörü devreye alacak. Önümüzdeki baharda bu sayı iki katına çıkacak.
Narita’da ise JAL aralıkta iki araçla başlayıp baharda filoyu dörde çıkaracak.
Araçlar sadece havalimanı sahasında hizmet verecek.
ANA’nın filosu Toyota Industries üretimi traktörlerden oluşuyor. Bu makinelerde yüksek performanslı lidar sensörleri var. Çevreye lazer ışınları gönderip yansımayı ölçerek etraftaki cisimlerin uzaklığını ve şeklini milim milim tespit ediyorlar.
Araçların üzerinde birden fazla kamera da bulunuyor. Böylece uzaktan bir kontrol merkezi, ekranlardan traktörlerin ne yaptığını anbean izleyebiliyor.
JAL tarafında ise Fransız TLD ile Çinli Weihai Guangtai imzası var. Kullanılan teknoloji, ANA’nın araçlarıyla aynı prensipte çalışıyor.
Şimdilik hem ANA hem JAL filosunda bu otonom traktörlerin payı küçük kalacak.
Ancak iki havayolu da işler yolunda giderse sayıları artırmayı planlıyor. Seviye 4 kargo araçlarının Hong Kong Havalimanı ve dünyanın başka noktalarında da hizmette olduğunu hatırlatalım.
Bu proje aslında, orta – uzun vadede yaşanması muhtemel personel kıtlığına karşı şimdiden alınan bir önlem.
Covid-19 krizi döneminde yer hizmetleri personelinin önemli bir bölümü işten ayrılmıştı. Bugün sayılar eski seviyelere yaklaşsa da özellikle tecrübeli personel konusunda açık kapanmış değil.
Kısacası, bagaj dolu konteynerleri çekmek için traktör var ama direksiyon başına geçecek insan her zaman bulunamıyor.
İşte bu yüzden, otomasyonun devreye girmesi gerekiyor.
Otonom traktörlerin sayısı şimdilik fazla olmasa da yolcu trafiği bu hızla artmaya devam eder ve yer hizmetleri şirketleri deneyim açığını kapatmakta zorlanırsa, birkaç yıl sonra Haneda ve Narita apronunda insanlı traktör görmek, spotter’lar için “nostalji köşesi” malzemesi bile olabilir.