Cep telefonu, uçakla seyahat sırasında sıkça elden düşürülen bir eşya.

Özellikle dar koltuk aralıklarında ya da koltuk yatırıldığında, telefonun oturulan koltuğun altına veya mekanik aksamların arasına kayması sık görülen bir durum.

Ancak bu küçük olay, sanıldığından çok daha ciddi sonuçlar doğurabiliyor.

Piller Tehlikede

Modern cep telefonlarında kullanılan lityum iyon piller, sıkışma veya ezilme durumunda aşırı ısınabilir ve hatta yangın riski oluşturabilir.

Koltuk mekanizmaları — özellikle elektrikli hareket eden “lie-flat” tip koltuklarda — telefonun üzerine baskı uyguladığında pilin zarar görmesi mümkündür.

Bu nedenle havayolları, kalkış öncesi güvenlik videoları ve anonslarında bu konuyu açıkça belirtir:

“Telefonunuz veya elektronik cihazınız koltuğun altına düştüğünde, koltuğu hareket ettirmeyin ve kabin ekibine haber verin.”

Yaşanmış Gerçek Olaylardan Örnekler

• British Airways’e ait bir uçakta, elektrikli koltuk mekanizmasıyla telefon sıkıştı ve büyük bir duman bulutu oluştu. Uçak British Air Accident Investigation Board (AAIB) raporuna göre bu olayda batarya ezildi ve “yangına dönüşebilecek bir durum” olarak değerlendirildi.
• Qantas’ın bir Business Class uçuşunda, telefon koltuk mekanizmasında ezilerek “sigara dumanı yayılan” bir duruma yol açtı. Uçak emniyetli bir biçimde indi fakat olay, yolcu bilincinin önemini vurguladı.
• Nisan 2025’te Hawaiian Airlines’a ait bir uçuşta yolcunun telefonu koltuk arasına sıkıştı ve kabinde “elektrik kokusu” algılandı. Pilot acil durum ilan etti.

Bu olaylar, yalnızca “telefon düşürmek” kadar basit görünen bir durumun, uçuş güvenliği açısından ciddi bir risk olabileceğini göstermekte.

Havayollarının Uyarıları

Birçok havayolu, kalkış öncesi güvenlik videosunda veya anonslarında bu hususa özel olarak yer verir. Yolculara genellikle şu mesaj iletilir:

“Eğer telefonunuzu koltuğun altına düşürdüyseniz, koltuğu hareket ettirmeyin, kabin ekibini çağırın.”

Bu uyarı özellikle koltuk mekanizmasının hareketli olduğu kabinlerde önem taşır.

Küçük Bir Hata, Büyük Bir Risk

Uçak içinde meydana gelen batarya kaynaklı duman olaylarının önemli bir kısmı, düşen elektronik cihazların sıkışması sonucu ortaya çıkmıştır.

Koltuk hareketiyle batarya ezilmesi, termal kaçış (thermal runaway) olarak adlandırılan kimyasal reaksiyona yol açabilir; bu durumda batarya ısınır, basıncı artar ve ateş ortaya çıkabilir.

Bu yüzden yolcuların “telefon düşerse hemen alayım” refleksi, bir uçakta yangınla sonuçlanabilecek bir hataya dönüşebilir.

Ne Yapmalı?

• Uçuş sırasında telefonunuzu koltuk aralarına ya da battaniye üzerine değil, sabit ve görünür bir yere koyun.
• Cihaz düşerse, koltuğu kesinlikle hareket ettirmeyin.
• Derhal kabin ekibine haber verin.
• Kabin ekibi müdahale edene kadar koltuğunuzda sabit şekilde oturun.

Sonuçta; basit gibi görünen bir refleks — yere düşen telefonu hemen alayım demek — bir uçakta yangınla sonuçlanabilecek bir hataya dönüşebilir.

Bu nedenle, havayolu şirketlerinin bu konudaki uyarılarını dikkate almak ve düşen cihazı kendi başınıza çıkarmaya çalışmamak, hem sizin hem de uçuşun güvenliği açısından büyük önem taşır.