Havayolu sektöründe dijitalleşme artık sadece bir tercih değil, bir zorunluluk.

Uluslararası Hava Taşımacılığı Birliği (IATA), bu dönüşümü hızlandırmak amacıyla havayollarına yönelik yeni bir BT mimarisi ve iş modeli öneriyor: Offer & Order.

Bu yaklaşım, mevcut rezervasyon sistemlerini ve dağıtım kanallarını kökten değiştirerek, havayollarına modern perakendeci gibi hareket etme kabiliyeti kazandırmayı amaçlıyor. Peki bu sistem nedir, neden önemli?

Mevcut Sistem Ne Sunuyor?

Geleneksel havayolu BT altyapısı, PSS (Passenger Service System) adı verilen sistemler üzerine kurulu. Bu sistemde:

• Yolcu rezervasyonu (PNR),
• Elektronik bilet (ET),
• Hizmet kuponu (EMD)

gibi kavramlar ayrı ayrı süreçlerde yürütülüyor. Bu yapı, hem karmaşık hem de teknolojiye uyum açısından kısıtlayıcı bir çerçeve sunuyor.

Yeni Dönem: Offer & Order Nedir?

IATA’nın önerdiği “Offer & Order” mimarisi, yukarıdaki sistemin yerine daha basit, esnek ve modern bir yapı getiriyor:

Offer (Teklif)

Yolcuya sunulan tüm seçeneklerin (uçuş, bagaj, koltuk, ikram, otel, araç kiralama gibi) tek bir dijital teklif içinde toplanması.

Order (Sipariş)

Yolcu tarafından kabul edilen teklifin, bilet ya da PNR gibi ayrı belgeler yerine tek bir sipariş kaydı olarak yönetilmesi.

Bu model sayesinde hem havayolları hem de yolcular açısından daha hızlı, şeffaf ve özelleştirilmiş işlemler mümkün hale geliyor.

Neden Bu Kadar Önemli?

• Doğrudan satış artar: Aracı sistemlere olan bağımlılık azalır, havayolu müşteriyle doğrudan bağ kurar.
• Paketleme kolaylaşır: Uçuş dışı hizmetlerin dinamik olarak sunulması (örneğin bagaj + lounge + yiyecek) kolaylaşır.
• Gelir yönetimi gelişir: Dinamik fiyatlama algoritmaları daha etkin kullanılır.
• Operasyonel basitlik: Farklı belgeler yerine tek sipariş numarası üzerinden işlem yapılır.
• Veri entegrasyonu: CRM, sadakat, mobil uygulamalar gibi sistemlerle entegrasyon kolaylaşır.

Kimler Uyguluyor?

• Lufthansa Group, Emirates, Qatar Airways gibi büyük taşıyıcılar bu yapıya geçiş sürecine başladı.
• Riyadh Air, uçuş öncesi bu sistemi tam entegre eden ilk tam hizmet havayolu olmaya hazırlanıyor.
• Amadeus ve Sabre gibi büyük teknoloji sağlayıcıları da sistemlerini bu modele uygun hale getiriyor.

Sonuç: Havayolları Artık “Perakendeci” Gibi Düşünecek

IATA’nın Offer & Order mimarisi, havayollarına sadece uçak koltuğu satan birer taşıyıcı değil, müşteri deneyimini yöneten birer dijital perakendeci olma yolunu açıyor.

Bu dönüşüm, sadece gelir artırma değil, müşteriyle daha derin ve sürdürülebilir bir ilişki kurma fırsatı da sunuyor.

Havayolu 101 olarak bu yeni yapının sektör genelindeki uygulama örneklerini ve teknolojik etkilerini yakından izlemeye devam edeceğiz.