Amerika Birleşik Devletleri (ABD) ile Birleşik Arap Emirlikleri (BAE), havayolu şirketlerinin hesaplarının şeffaf bir biçimde incelenebilmesine yönelik bir anlaşmaya vardı.
Daha önce ABD ile Katar arasında varılan mutabakatın bir benzeri olan anlaşmaya göre Emirates ve Etihad Airways’in hesapları tarafsız denetim firmalarının kontrolüne açık olacak.
Emirates ve Etihad ayrıca resmî birer mektup kaleme alarak, bundan böyle ABD’ye diğer ülkeler üzerinden 5. Trafik Hakkı yoluyla yeni uçuş yapmayacakları taahhüdünde bulundu.
Bilindiği üzere halihazırda Emirates’in Avrupa’da Milano ve Atina üzerinden New York’a gerçekleştirdiği seferler mevcut.
American Airlines, Delta Air Lines ve United Airlines’ın başını çektiği ve ABD’deki bazı işçi örgütlerinin de desteklediği Partnership for Open & Fair Skies adlı inisiyatif bu gelişmeyi Amerikalı taşıyıcılar ve dolayısıyla çalışanlar için bir kazanç olarak değerlendirdi.
Partnership for Open & Fair Skies tarafından yapılan açıklamada, bu anlaşma ile Emirates ve Etihad’ın, adil olmayan rekabetin sektöre zarar verdiğini kabul ettiği iddia edildi.
Öte yandan BAE tarafı da gelinen noktayı kendi açılarından bir başarı olarak görüyor.
Zira yıllardır sürdürülen müzakerelerin sonunda varılan mutabakat, ABD ile BAE arasındaki açık semalar anlaşmasında herhangi bir değişiklik yapılmasını öngörmüyor.
Yani Emirates ve Etihad, ABD’deki istedikleri herhangi bir noktaya istedikleri kadar uçuş yapma hakkını ellerinde bulundurmaya devam edecek.
Tabii aynı durum Amerikalı taşıyıcılar için de geçerli ancak günümüz itibarıyla Körfez’e sefer yapan hiç bir Amerikalı havayolu olmadığını da hemen ekleyelim.
Her ne kadar Emirates ve Etihad’ın yukarıda değindiğimiz mektupları olsa da mevcut anlaşma kapsamında 5. Trafik Hakkı’nın aynı şekilde devam ettiği de bir gerçek.
Zaten Emirates, Atina ve Milano üzerinden New York’a yapmakta oldukları seferlerin aynı şekilde süreceğinin altını çizmiş durumda.
Beyaz Saray Ticaret Konseyi Başkanı Peter Navarro konuyla ilgili olarak yaptığı açıklamada, BAE tarafının, 5. Trafik Hakkı kapsamında Emirates ve Etihad’ın yeni uçuş planlamayacaklarını taahhüt ettiğini belirtti.
Böylece Amerikalı ve Körfez’in üç lider havayolu arasında yıllardır süren anlaşmazlıklar en azından şimdilik sonuçlanmış oldu.
Qatar Airways, Amerikalılar ile Anlaşmıştı
ABD ve Katar’ın dışişleri bakanları, Rex Tillerson ve Abdulrahman al-Thani, geçtiğimiz Ocak ayı sonunda Washington’da bir araya gelerek muhtemel işbirliklerini ele almışlardı.
Görüşmenin sonucunda sivil havacılık konusunda verildiği duyurulan kararlar bir hayli ilgi çekiciydi:
1- Qatar Airways bağımsız denetçiler tarafından uluslararası muhasebe kuralları çerçevesinde denetlenecek ve bunun sonucu, yıllık raporlar halinde kamuoyu ile paylaşılacak.
2- Qatar Airways, önümüzdeki iki sene boyunca alacağı ciddi miktardaki devlet yardımlarını resmen duyuracak. Şirket ayrıca, söz konusu muhtemel yardımların, ticarî temellere dayanmasına dikkat edecek.
3- Qatar Airways, 5. trafik haklarını kullanarak Avrupa ile ABD arasında herhangi bir sefer yapmayacağını taahhüt edecek.
Bu sayede, ABD ile Katar arasındaki sivil havacılık pazarında eşit şartlarda rekabet ortamının elde edilmesi hedefleniyor.
Amerikalı taşıyıcılar ve ilgili dernekler, Trump yönetiminin bu konuda atmış olduğu adımdan duydukları memnuyeti belirten açıklamalar yapmışlardı.