İşlek havalimanlarındaki kalkış ve inişler, pistle hizalanıp seyir irtifasına tırmanmaktan ibaret değil.

Çoğu büyük havalimanında uçaklar, kalkış ve iniş için belirli bir rehberlik sağlayan SID ve STAR prosedürlerini takip eder.

SID, Standart Aletli Kalkış anlamına gelir. STAR ise Standart Terminal Varış anlamındadır.

(İngilizce: Standard Instrument Departure ve Standard Terminal Arrival)

Bu prosedürler, uçakların havalimanlarından ayrılırken ve havalimanlarına yaklaşırken izledikleri ana yollardır – en azından büyük havalimanlarında bu böyledir.

Şimdi gelin; bu sistemlerin nasıl çalıştığına ve pilotların bunları nasıl uyguladığına bir göz atalım.

SID

Ne işe yarar?

Uçağın bir havalimanından kalktıktan sonra belirli bir rotayı takip ederek hava sahasının daha üst seviyelerine ve ana hava yollarına (airways) güvenli şekilde ulaşmasını sağlar.

Kim belirler?

Havalimanının bulunduğu ülkenin sivil havacılık otoritesi (Türkiye’de DHMİ), çevresel engelleri, hava sahası sınırlamalarını, kontrol noktalarını ve hava trafik yoğunluğunu dikkate alarak hazırlar.

Avantajı ne?

Özellikle büyük havalimanlarında kalkış sonrası uçakların karmaşık ve yoğun hava sahasında çarpışma riskini azaltır, kule ve yaklaşma kontrolünün işini kolaylaştırır.

STAR

Ne işe yarar?

Uçağın varış noktasına yaklaşırken yüksek irtifadan kontrollü bir şekilde inişe yönlendirilmesini sağlar. Uçak, STAR rotasıyla yaklaşma kontrol sahasına girer.

Neyi kapsar?

Uçuşun son kısmında, hava sahasındaki belirli geçiş (waypoint) noktaları üzerinden alçalarak yaklaşma safhasına girilmesini kapsar.

Neden önemli?

STAR prosedürleri, çok sayıda uçağın aynı anda inişe yönlendirildiği durumlarda iniş sırasının güvenli ve düzenli şekilde sağlanması için kritik öneme sahiptir.

Örnek: İstanbul Havalimanı (IST)

• SID örneği: “ISTANBUL1S” gibi bir SID, belirli bir pistten kalkış yapan uçağın İstanbul FIR’ından çıkışını sağlar.

• STAR örneği: “OLPAS1A” gibi bir STAR, Ankara yönünden gelen uçakların İstanbul Havalimanı’na iniş öncesi izleyeceği rotayı tanımlar.