Henüz resmen uçuşlara başlamayan 737 MAX 7 ve MAX 10 tipi uçakların sertifikasyon süreci çıkmaza giriyor.
Aralık 2020’de yürürlüğe giren bir yasayla (Aircraft Certification Reform and Accountability Act), yeni uçakların sertifikasyon süreci yeniden düzenlemişti.
Söz konusu yasaya göre, yeni geliştirilen tüm hava araçlarında pilotları ikaz etmeye yönelik merkezi bir sistem bulunması şart konmuştu.
Bu iş için üreticilere 21 Aralık 2022 tarihine kadar mühlet verilmişti.
Yani sertifikasyonu bu güne yetişmeyen yeni uçakların, mutlaka merkezi bir ikaz sistemi olması gerekecekti.
İşte Boeing 737 MAX 7 ve MAX 10 tipi uçakların önündeki en kritik eşik bu.
Halen devam eden sertifikasyon sürecinin yıl sonuna kadar bitirilememesi halinde, EICAS (Engine-indicating and crew-alerting system) adı verilen ve 737’lerin hiç bir modelinde bulunmayan bu sistemin kokpit tasarımına eklenmesi gerekecek.
Böyle bir şeyin iki muhtemel sonucu olacak:
- Boeing 737 MAX 7 ve 10’un hizmete giriş tarihi daha da gecikecek
- Boeing 737 modeli kullanan pilotların eğitimlerinde farklılıklar çıkacak
Yıl sonuna kadar sürecin tamamlanamayacağının farkında olan Boeing yönetimi bu konuda girişimlerde bulunmuştu.
Cumhuriyetçi Senatör Roger Wicker bir tasarı hazırlayarak, söz konusu mühletin Eylül 2024’e kadar ertelenmesini teklif etmişti.
Fakat basına yansıyan bilgilere göre, Amerikan savunma bütçesiyle ilgili yasa tasarısına bu yönde bir madde konulmadı.
Boeing 737 MAX 10 özellikle, Airbus A321’e rakip bir model. Yeni uçağın pazara çıkışındaki gecikme, A321’in pazar payının daha da artması anlamına geliyor.
Bakalım yasa tasarısına son anda bir ekleme yapılıp, Boeing’in eli bir nebze olsun rahatlatılacak mı?
Pilot Sendikalarında Görüş Ayrılıkları
Pilot sendikaları, sertifikasyon sürecine ilişkin mühletin uzatılması hakkında farklı görüşlere sahip.
On bin kadar Southwest pilotunu temsil eden sendika (Southwest Airlines Pilots Association) sürenin uzatılmasını desteklerken, on beş bin kadar American Airlines pilotunu temsil eden sendikaysa (Allied Pilots Association) buna karşı çıkıyor.