Kitap notları bölümümüzde bu defa, sektörde uzunca bir süre konuşulup tartışılacağına inandığımız, Yerel’den Global’e THY’nin Yükseliş Dönemi adlı çalışmayı ele alıyoruz.
(ISBN: 978-975-14-1902-6)
Yerel’den Global’e, 2003-2015 yılları arasında Türk Hava Yolları’nda (THY) önce yönetim kurulu üyesi ve daha sonra yönetim kurulu başkanı olarak görev yapan Hamdi Topçu tarafından kaleme alınmış.
Geçtiğimiz günlerde Remzi Kitabevi’nden çıkan kitap, 288 sayfa.
Ülkemizde gerek siyaset ve gerekse iş dünyasında önemli mevkilere gelmiş kişilerin anı kitapları yayımlama alışkanlığı maalesef pek bulunmuyor.
Bu açıdan Hamdi Topçu’yu göstermiş olduğu cesaretten ötürü tebrik ediyoruz.
Kitap, Hamdi Topçu’nun kısa bir hayat hikâyesiyle başlıyor ve 2003 yılının Nisan ayındaki THY Yönetim Kurulu atamasıyla adeta tam gaz kalkışa geçiyor.
Konulara ve kişilere yaklaşımında “idare edici” bir dil kullanmak yerine ciddi eleştiriler getirmekten çekinmemiş olması, Topçu’nun kitabını daha da ilgi çekici hâle getiriyor.
Hamdi Topçu’nun THY tarihinin en uzun soluklu genel müdürü olan Temel Kotil hakkında söyledikleri bir hayli şaşırtıcı. Topçu kitap boyunca defalarca Kotil’le ilgili olayları gündeme taşımış.
Topçu’nun THY – DO&CO ortaklığının arka planını anlattığı ve Attila Doğudan ile ilgili tespitlerinin bulunduğu sayfalar da okunmaya değer.
Yine THY’nin yönetim kurulu başkanı olarak atanmasından Binali Yıldırım’ın rahatsız olduğu da, Topçu’nun satırlarında yerini almış.
Hamdi Topçu, kitabın sonlarına doğru İstanbul’da inşa edilen yeni havalimanı hakkında da görüşlerini belirtmiş.
Topçu, Atatürk Havalimanı’na yapılacak pist ve terminal ilaveleriyle burasının kapasitesini çok daha düşük bir maliyetle artırmanın mümkün olduğunu ve bu yönde alternatif planlar hazırlandığı bilgisini vermiş.
Topçu ayrıca, yeni havalimanının planlanmasında yapılan tercihlere ve Türkiye ekonomisine getirdiği büyük yüke de dikkat çekerek endişelerini vurgulamış.
Kitabın 9. bölümü, Hamdi Topçu’nun 2015 yılında THY’den beklenmedik bir biçimde ayrılmasına ayrılmış.
Topçu bunun sebebini kendisinin de bilmediğini belirtirken, Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan, dönemin başbakanı Ahmet Davutoğlu ve en kadim dostlarından bir tanesi olarak tanımladığı Nurettin Canikli’ye kırgınlığını çok açık bir biçimde ifade etmiş.
Kitapta bunların yanı sıra uluslararası ilişkiler, ittifaklar, kargo, teknik bakım, Anadolujet, Sunexpress, uçak alımları, iştirak şirketleri, ikili ilişkiler, DHMİ, SHGM, sendikal süreçler gibi farklı bir çok konudaki perde arkası gelişmeleri bulmak mümkün.
Gelgelelim, Hamdi Topçu’nun kitabın başlarında da belirttiği üzere THY’deki yılları boyunca bir günlük tutmamış olması, bazı kronolojik noktalarda hatalara yol açmış.
Mesela; dönemin THY Genel Müdürü Abdurrahman Gündoğdu 2005 yılının sonunda değil, başlarında görevinden ayrılmıştı.
2006 yılının ortalarında, ticaretten sorumlu genel müdür yardımcısı Halil Tokel görevden alındıktan sonra yerine Faruk Çizmecioğlu değil, önce Temel Kotil’in resen atamasıyla bir aylığına vekaleten Ahmet Bolat, onun hemen ardından da önce vekaleten ve daha sonra asaleten Orhan Sivrikaya getirilmişti.
Faruk Çizmecioğlu’nun pazarlamadan sorumlu genel müdür yardımcısı olarak atanması ise ancak 2010 yılının başlarında gerçekleşmişti.
Ayrıca kitabın bazı dipnotlarında hatalar yapılmış; sonraki baskılarda umarım düzeltilir.
Uçak üretimindeki slot kelimesi, havalimanı slot hakkı ile karıştırılmış. Ayrıca genel dağıtım sistemleri anlamındaki GDS kısaltması yanlışlıkla CDS olarak yazılıp, “Credit Default Swap” kavramının açıklaması yapılmış.
Neticede, THY tarihinin en hızlı büyüdüğü ve değiştiği dönemin perde arkasında neler yaşandığını bir nebze olsun bilmek istiyorsanız, Yerel’den Global’e adlı bu kitabı okumanızı mutlaka tavsiye ediyoruz.
Yerel’den Global’e – İçindekiler
- Söze Başlarken
- Evvel Zaman İçinde
- Siyaset ve THY Dönemi
- Yönetim Kurulu Başkanlığı
- Dünya İşleri
- Dijital Dönüşüm
- Tanıtım Vizyonu ve Sponsorluklar
- 3. Havalimanı
- Veda Zamanı
- Hâsılı Kelam
- Ekler