Air France’ta Yaşananlar, KLM’i Harekete Geçirdi

Air France markası adeta grev kelimesiyle eş anlamlı hale gelmiş durumda.

Şirket bünyesinde sık sık yaşanan grevler artık sıradan bir haber niteliğini taşıyor.

Air France ve KLM’in çatı şirketi konumundaki Air France-KLM‘in CEO’su Jean-Marc Janaillac, Air France çalışanlarının yönetim tarafından sunulan maaş artışı tekflini reddetmesi üzerine geçtiğimiz günlerde görevinden istifa etti.

İki yıldan az bir süredir bu görevde bulunan Janaillac, istifa ederek Air France’ta yaşananlara daha fazla dikkat çekmek istediğini belirtti.

Jean-Marc Janaillac düzenlediği basın toplantısında, şu anki durumun rakiplerin gülümsemesine yol açan bir keşmekeş olduğunu söyledi.

Konuyla ilgili bir açıklama yapan Fransa Ekonomi Bakanı Bruno Le Maire, böyle giderse Air France markasının ortadan kalkabileceğine dikkat çekti.

Le Maire ayrıca, hak etmedikleri kadar yüksek maaş zammı isteyen çalışanları da sorumlu bir biçimde davranmaya davet etti.

Bu gelişmelerin ardından Air France hisseleri %30’a yakın oranda değer kaybetti. Yıl başından bu yana meydana gelen değer kaybı ise %50 mertebesinde.

Air France’ta Yaşananlar, KLM’i Harekete Geçirdi

Air France ile KLM, 2004 yılında birleşmişti.

Tarafların bir araya gelmesiyle Air France-KLM adı verilen bir çatı şirket kurulurken, uluslararası anlaşmalardan doğan uçuş haklarının kaybedilmemesi adına, Air France ve KLM ayrı birer şirketmiş gibi faaliyet göstermeye devam etmişti.

Bu birlikteliğin daha verimli ve kârlı tarafı olan KLM, şirketin yönetiminde daha fazla söz sahibi olmak istiyor.

Gerek maaş zammı talepleri ve gerekse maliyet azaltıcı tedbirler noktasında Air France çalışanlarının sürekli bir biçimde ayak diremesi, KLM tarafında rahatsızlığa yol açıyor.

2004 yılındaki birleşmenin ardından, Air France-KLM’in CEO’su Air France tarafından atanırken, onun yardımcısı KLM’den gelmişti. Bundan bir kaç sene önce ise CEO yardımcılığı pozisyonu lağvedilmişti.

Jean-Marc Janaillac’ın 15 Mayıs 2018 tarihinden itibaren geçerli olan istifasının ardından KLM, CEO yardımcılığı pozisyonunun yeniden ihdas edilmesini ve buraya eskiden olduğu gibi yine KLM’den bir kişinin atanmasını talep ediyor.

KLM, Air France’ta yaşanmakta olan kaos sebebiyle kendi operasyonlarının da etkilenmesinden endişe ediyor.

Siyaset arenasına taşınan ve her iki ülkenin bakanlarının da müdahil olduğu bu anlaşmazlığın ne gibi sonuçlar doğuracağını önümüzdeki günlerde göreceğiz.

Air France’ta pilotlar sık sık greve giderken, KLM pilotlarının en son olarak 1995 yılında grev yapmış.

Zaten iki şirket arasındaki işletme anlayışındaki fark, mâlî sonuçlara da yansıyor.

2018 yılının ilk üç ayında Air France’ın faaliyet zararı önceki yılın aynı dönemine göre artarak 178 milyon Euro’ya ulaşırken, aynı dönemde KLM, faaliyet kârını neredeyse ikiye katlayarak 60 milyona çıkardı.

Geçtiğimiz yıllarda Avrupa’nın diğer iki büyük köklü havayolu şirketi British Airways ve Lufthansa geniş kapsamlı yeniden yapılanma süreçlerinden geçerken, çalışanların sık sık direnç göstermesi sebebiyle Air France, hazırlamış olduğu dönüşüm programlarını uygulamakta güçlük çekmişti.

Sektör uzmanları, önümüzdeki dönemde Air France’ın gereken dönüşümü gerçekleştirememesi halinde, şirketin geleceğinin Alitalia’ya benzemesinin ve yavaş yavaş iflas noktasına doğru ilerlemesinin kaçınılmaz olduğunu belirtiyor.

KLM Neden Air France ile Birleşmişti?

Bu noktada akıllara, KLM’in bu birliktelikten ayrılıp ayrılmayacağı sorusu gelebilir.

KLM CEO’su Pieter Elbers yaptığı açıklamada, şu an için böyle bir şeyin söz konusu olmadığını ve Air France gibi büyük bir şirketle ittifak yapmanın kendilerine fayda sağladığını söyledi.

Bu noktada 2004 yılına geri giderek, KLM’in neden Air France’la birleştiğine kısaca değinelim.

1990’lı yıllarda yaptığı bir çok ortaklık ve yakın işbirliği sayesinde 21. yüzyıla girerken adeta parlayan bir yıldız durumunda olan KLM, kendi açısından zirveye ulaşmasından en fazla 2-3 yıl sonra mâlî açıdan son derece zor bir duruma düşmüştü.

Bu yüzden kendisine güçlü bir ortak arayan KLM, Air France ile anlaşma yoluna gitmişti.

2003 yılının Ekim ayında duyurulan ve 2004 yılında hayata geçirilen birleşme kararı çerçevesinde, yukarıda da belirttiğimiz üzere, Air France-KLM adlı bir çatı şirket kurulmuş ve bunun %81 oranındaki bölümü Fransızlara ait olmuştu.

Fransız devletinin bu ortaklıktaki payı ise %44 oranındaydı. Yani aslında iş, iki şirketin eşit şartlarda birleşmesinden ziyade, Air France’ın KLM’i satın alması biçimindeydi.

KLM yönetimindeki oy hakkının çoğunluğu Hollanda devletine tahsis edilerek, şirketin “Hollandalı” olma hüviyetini kaybetmesi ve dolayısıyla uluslararası uçuş haklarını eskisi gibi kullanabilmesi sağlanmıştı.

Neticede, o tarih itibarıyla ciro bakımından dünyanın en büyük havayolu şirketi doğmuştu.

1919 yılında kurulan ve halihazırda faaliyet gösteren havayolları arasında en eskisi olan KLM ise bağımsız bir havayolu şirketi olma niteliğini kaybetmişti.