Son on yıl içerisinde uçak içi eğlence sistemleri oldukça gelişti.
Özellikle ekran teknolojisinin ilerlemesi ve birim maliyetlerinin düşmesi, havayolu şirketlerinin yolcularına oldukça kaliteli bir uçak içi eğlence deneyimi sunabilmesine imkân vermeye başladı.
Ekranlar bir yandan büyürken diğer yandan da çözünürlükleri arttı.
Ancak bu durum çok büyük oranda, yeni üretilen uçaklar için geçerli oldu.
Zira hiç bir havayolu şirketi, yeni satın aldığı bir uçağın kabin içi donanımında, hedeflenen kullanım ömrü dolmadan kolay kolay değişiklik yapmıyor.
Bu yüzden de mesela, 2014 yılında üretilen bir uçağın koltuk arkalarındaki ekranların değişimi için, 5-10 sene arasında bir süre geçmesi gerekiyor.
Görüntü teknolojisinin ne kadar hızlı ilerlediği düşünüldüğünde, uçaklarda yer alan koltuk arkası ekranların hiç bir zaman güncelliğini koruyamayacağı söylenebilir.
Koltuk Arkalarındaki Ekranların Geleceği Ne Olacak?
Mesela 2012 yılındaki bir yazımıza baktığımızda, Emirates’in o tarihte yeni teslim aldığı Boeing 777 tipi uçakların Economy Class bölümünde, eski uçaklara nispeten daha büyük ekranlar kullanıldığını görüyoruz.
Bununla birlikte, söz konusu ekranların büyüklüğü 12,1 inç.
Ve muhtemelen 2020’li yılların başlarına kadar bu uçaklardaki ekranlar bu şekilde kalmaya devam edecek.
Sektör uzmanlarının bazılar, koltuk arkalarındaki ekranların tamamen kaldırılmasından yana.
Bunun yerine; yüksek hızlı internet bağlantısı ve havayolu şirketinin sağlayacağı içeriğin yolcuların şahsî elektronik cihazlarına yüklenmesi, uçak içi eğlence kavramında gelecek yılların trend konsepti olacak gibi.
Havayolu şirketleri bu noktada, “Bring Your Own Device“ veya Türkçe söylenişi ile “Kendi cihazını getir” akımını ön plana çıkarabilir.
Uçak içerisinde sunulacak olan yayının içeriği uçuştan belli bir zaman önce yolcuların indirebilmesi için aktif hale getirilebilir veya uçuş sırasında, uçakta bulunan merkezî bir sunucu üzerinden yayımlanabilir.
Şirketler böylelikle; Boeing 737 veya Airbus A320 gibi dar gövdeli uçaklarda 500 kg, geniş gövdeli uçaklarda ise çok daha fazla ağırlığa sahip uçak içi eğlence sistemlerinin getirdiği külfetten de kurtulmuş olacaktır.
Merkezî şekilde yayım yapan uçak içi eğlence sistemlerinin önünde iki önemli engel bulunuyor.
İlki, özellikle Hollywood stüdyolarının, vizyona yeni giren filmlerin, kopyalanma riski sebebiyle bu şekilde yayımlanmasına yanaşmaması; bu yüzden de sistem dahilinde ancak nispeten eski içeriklerin bulunabilmesi.
İkincisi ise, yolcuların uçuş boyunca elektronik cihazlarını sürekli bir biçimde kullanmak zorunda kalmalarının getireceği ergonomi ve enerji kullanımı sorunu. Buna bir çözüm olarak, gelecek yıllardaki koltuk arkalarının, tablet PC ve cep telefonlarının rahatça yerleştirilebileceği bir biçimde tasarlanacağını düşünüyoruz.
Lufthansa BoardConnect ve JetBlue tarafından sunulmaya başlanan Amazon Video hizmetleri, yolcuların bu tarz bir IFE sistemlerine yaklaşımının nasıl olacağını göstermesi açısından ayrı bir öneme sahip.
Hem uçağın toplam ağırlığını hem de teknik bakım maliyetlerini azaltması açılarından, merkezî sistemli IFE kullanımı, bir çok havayolu şirketi için cazip olabilir.
Uçuş esnasında eğlenceye yönelik içeriğin merkezî yayım şeklinde sunulması, yolcular tarafından bakalım ne kadar beğenilip benimsenecek?
İlk Büyük Adım American Airlines’tan Gelmişti
Koltuk arkası ekranların tamamen kaldırılarak, uçak içerisindeki eğlence içeriğinin yolcuların kendi mobil cihazlarına aktarımı konusunda ilk önemli adım American Airlines’tan gelmişti.
Şirket, yaptırdığı bir araştırmada, yolcularının %90’ının uçağa kendi mobil cihazlarıyla geldiğini tespit etmişti.
Bu çerçevede radikal bir karar alan American, filoya yeni katılacak olan ve ABD iç hatlarında hizmet verecek olan Boeing 737 MAX tipi uçakların koltuklarında, uçak içi eğlence ekranları bulunmayacağını bildirmişti.
Yolcular bunun yerine, kendi cep telefonları, tablet veya diz üstü bilgisayarlarıyla, American Airlines tarafından sağlanacak olan uçak içi kablosuz eğlence sistemine bağlanarak istediği içeriğe ulaşabilecek.
American’ın vermiş olduğu 100 adetlik Boeing 737 MAX sipariş dahilindeki ilk dört uçağın, bu yılın sonunda filoya katılması bekleniyor.
Müzik ve video içeriğinin yanı sıra, bu uçaklarda kablosuz internet bağlantısı da standart olacak. Ücretli bir biçimde sunulacak olan hızlı internet bağlantısı, ViaSat üzerinden sağlanacak.
Ayrıca yolcuların cihazlarının şarj sıkıntısı yaşamaması için her koltukta ayrı bir priz bulunacak.
Aslına bakacak olursak, koltuk arkasındaki ekranları ilk kaldıran şirket American Airlines değil.
Bununla birlikte, yeni teslim alınacak ve 2020’li yılların yanı sıra muhtemelen 2030’lı yıllarda da kullanılmaya devam edilecek yeni nesil uçaklarında konsept değişikliğini net bir biçimde ilan eden ilk büyük şirket American oldu.
Havayolu 101 olarak konuyla ilgili yıllardan beridir savunduğumuz görüşümüz çok net.
Bir kaç sene içerisinde “demode” hale gelen ekranları koltuk arkalarına monte etmek yerine, kaliteli ve hızlı bir biçimde sunulacak kablosuz eğlence içeriği, hem havayolu şirketleri hem de yolcular için çok daha memnuniyet verici olacaktır.
İlk aşamada dar gövdeli uçakların Economy Class’ından başlamak üzere, sabit ekranların uzun vadede tüm uçaklardan kalkacağını düşünüyoruz.