Bulgaristan Ulaştırma Bakanı Ivaylo Moskovski, hükümetinin geçtiğimiz hafta içerisinde, ülkenin en büyük ikinci şehri olan Plovdiv’deki havalimanının (IATA kodu: PDV) özelleştirilmesi konusunu masaya yatırdığını duyurdu.
Bulgaristan’da gerçekleşen ulaştırma altyapıları konulu bir konferansta Moskovski ayrıca, Bulgar hükümetinin, Sofya Uluslararası Havalimanı’nın (IATA kodu: SOF) özelleştirilmesi sürecine start verilmesi ile ilgili de iki hafta içinde bir karara varacağını ifade etti.
Bulgaristan’daki mevcut yasalar çerçevesinde ülkedeki havalimanlarında özel sektöre sağlanan imtiyaz sözleşmeleri en fazla 35 yıllığına geçerli olabiliyor.
Ancak Avrupa Birliği’nin (AB) ilgili yönetmeliklerini 15 gün içerisinde meclise sunup devreye almayı planlayan Sofya hükümeti, 15 Nisan’dan itibaren ülkede geçerli olacak olan söz konusu bu yeni İmtiyazlar Kanunu’na göre, havalimanları da dâhil olmak üzere tarafı olacağı tüm imtiyaz sözleşmelerini 99 yıllığına gerçekleştirebilecek.
Sofya ve Plovdiv havalimanlarındaki özeleştirme süreçlerine, AB Yönetmeliklerine uygun ve 99 yıla kadar imtiyaz hakları tanıyabilecek olan yen İmtiyazlar Kanunu’nun devreye alınmasına paralel olarak başlanacak olması, bu havalimanlarındaki özelleştirmelerin 35 yıldan fazla süreli olabileceğini işaret etmekte olduğunu iddia edebiliriz.
2014 yılında %8,9 oranında bir artış ile 3,8 milyon yolcu ağırlayan Sofya Havalimanı’nın 2015 yılında, henüz resmi rakamlar yayınlanmasa da, 4 milyon yolcu eşiğini geçtiği düşünülüyor.
Sofya’nın 150 kilometre kadar güney doğusunda kalan ve 350.000 kişilik nüfusunun %5’i Türk kökenli olan Plovdiv (Osmanlı dönemindeki eski ismiyle Filibe) şehrinin Krumovo Havalimanı (PDV), ülkenin Sofya, Burgaz ve Varna havalimanlarından sonraki en yoğun dördüncü meydanı konumunda.
2015 yılında yaklaşık 103.000 yolcu ağırlayan bu mütevazi havalimanı, ülkenin popüler kayak bölgeleri olan Bansko ve Pamporovo’ya olan yakınlığı sebebiyle kış aylarında charter uçuşları vasıtasıyla en yoğun sezonunu yaşıyor ve ayrıca aşırı olumsuz hava şartlarının görüldüğü bazı kış aylarında Sofya Havalimanı’na alternatif olarak da kullanılıyor.
Bulgaristan Ulaştırma Bakanı Ivaylo Moskovski ayrıca, bölgedeki en büyük kayak tesisinin sahibi ve işletmecisi olan Pamporovo AD kurumunun Plovdiv Havalimanının işletmecisi olmak için ilgi gösterdiğini, ayrıca Türkiye ve Çin’den de bazı potansiyel yatırımcıların Plovid Havalimanı ile ilgili kendileriyle temasa geçtiklerini aktardı.
PDV’nin işletmesinde gelecekte söz sahibi olacak olan şirkete ayrıca imtiyaz sözleşmesi kapsamında bir de kargo terminal binası inşa edip işletmesine olanak tanınacak.
Ancak Bulgar hükümetinin planları bununla da sınırlı değil.
Bölgeyi Batı Avrupa ve Orta Doğu arasında bir kargo trafiği hub noktası yapmak isteyen Sofya yönetimi, yine Plovdiv yakınlarında intermodal bir ulaştırma terminali inşa edilmesi için de ayrı bir imtiyaz anlaşması planlamakta.
Bulgar günlük basın yayın organı Standart, Alman Munich Airport, İspanyol Ferrovial ve ismi açıklanmayan Güney Koreli bir firmanın da Sofya Havalimanı’nın özelleştirilmesi ile ilgili olduklarını duyurdu.
Öte yandan hali hazırda Bulgaristan’da faaliyet gösteren ve Alman Fraport’un bir iştiraki olarak ülkedeki Varna (IATA Code: VAR) ve Burgaz (IATA Code: BOJ) havalimanlarının işletmesini yürüyen Fraport Twin Star Airport Management Company’nin de, Sofya Havalimanı’nın işletmesi ile ilgilendiği yine Standart tarafından aktarılan bilgiler arasında yer almakta.
Sofya Havalimanı’nın özelleştirme sürecinde 500 ila 580 milyon Bulgar Levası; yani yaklaşık 290 ila 340 milyon USD arasında bir ön ödemeli imtiyaz ücretinin (concession fee) söz konusu olacağı tahmin edilmekte.
Bulgar hükümetinin gelecek olan bu yüklü miktardaki para ile Bulgar Demiryolları İşletmesi’ne olan 460 Milyon Leva yani 270 milyon USD’lik borcunu ödeyeceği söyleniyor.
Son olarak Sofya Havalimanı’nın imtiyaz sözleşmesinin 35 yıllık olacağı ve işletmeciden imtiyaz süreci boyunca minimum 200 milyon USD tutarında yatırım garantisi ile beraber yıllık cirosunun %2’si kadar tutarını da yıllık işletme imtiyaz ücreti olarak Bulgar hükümetine ödemesinin isteneceği gelen haber arasında.
2016 yılında Bulgaristan’ın söz konusu bu özelleştirme süreçlerini nasıl devam ettireceğini hep birlikte göreceğiz.