Rusya ile Batı dünyası arasında özellikle Ukrayna krizi sonrası iyice gerilen ilişkiler, havayolu sektörünü de derinden etkiliyor.
17 Temmuz 2014 günü, Malezya Havayolları’na ait bir Boeing 777’nin Ukrayna hava sahasında vurularak düşürülmesi ve uçaktaki 298 kişinin hayatını kaybetmesi, bardağı taşıran son damla olmuştu.
Karşılıklı suçlamalar devam ederken taraflar, birbirlerine çeşitli alanlarda uyguladıkları ambargoları artırmaya başladı.
Bunların arasında havayolu sektörünü en yakından ilgilendireni, Rusya’nın, Sibirya hava sahasını Avrupalı taşıyıcılara kapatabileceği iddiası.
Avrupa ile Japonya, Kuzeybatı Çin ve Kore arasındaki uçuşlar, yolu kısalttığı için bu bölge üzerinden gerçekleştiriliyor.
Söz konusu hava sahasında bir hafta içerisinde, 40’a yakın havayolu şirketi tarafından 1.600 civarında uçuş gerçekleştiriliyor. (Rusya topraklarında başlayıp burada biten uçuşlar bu veriye dahil değil)
Ve bu uçuşların neredeyse yarısı, Avrupa Birliği merkezli 14 farklı havayolu şirketine ait.
Sibirya Yasağı, En Çok Hangi Havayolunu Etkiler?
Avrupa ile Doğu Asya arasındaki ticaret hacmi ve iş ilişkileri düşünüldüğünde, Rusya’nın Sibirya hava sahasını kapatmasının, havayolu şirketleri üzerinde ciddi bir maliyet etkisine yol açması beklenebilir.
Uçuş rotasının uzaması, akaryakıt maliyetlerini ciddi miktarda artırırken, Avrupalı havayolu şirketlerinin, rakipleri karşısında dezavantajlı bir duruma düşmesini beraberinde getirebilir.
Yukarıda belirttiğimiz 1.600 uçuşun 249 adedi, Air France-KLM şirketine ait.
Lufthansa Group (Lufthansa, Austrian ve Swiss), 220 uçuşla Air France-KLM’i takip ediyor.
British Airways’in Sibirya üzerinden bir hafta içerisinde gerçekleştirdiği uçuş sayısı ise 93.
Bununla birlikte, böyle bir yasaktan en fazla etkilenmesi muhtemel Avrupalı taşıyıcı, Helsinki merkezli Finnair.
Finnair’in stratejinin en temelinde, Finlandiya’nın coğrafî konumu sayesinde, Avrupa ile Asya’yı en kısa şekilde bağlayabiliyor oluşu yatıyor. Sibirya yasağı, şirketin haftalık bazda 115 uçuşu için farklı bir rota kullanması anlamına geliyor.
Ancak Sibirya hava sahasının Avrupalı taşıyıcılara kapatılmasının Rusya ve Aeroflot firmasına da ciddi manada negatif etkisi bulunuyor.
Zira üst geçiş ödemeleri çerçevesinde yılda yaklaşık 300 milyon USD, Rusya’nın, daha doğrusu Aeroflot firmasının kasasına giriyor.
Bu yüzden, hava sahasının tamamen kapatılması yerine, Avrupalı taşıyıcıların bu bölge üzerinde belirlenecek yeni ve daha uzun rotalar üzerinden uçmaya zorlanabileceği de, Rusya’daki kaynaklardan gelen bilgiler arasında yer alıyor.
Lufthansa, 2009 Yılında Ne Yapmıştı?
Havayolu 101’i sürekli bir şekilde takip edenler hatırlayacaktır; Rusya ile Almanya arasında 2007 yılı içerisinde, Lufthansa’nın kargo uçuşları konusunda ciddi bir sorun çıkmıştı.
Uluslararası bir krize dönüşmek üzere olan tartışmalar, Lufthansa Cargo’nun 2009 yılından itibaren Asya’da aktarma noktası olarak Sibirya’nın Krasnoyarsk kentini kullanmaya başlamasıyla son bulmuştu.
Ancak bu kez durum çok farklı zira yasak kararı çok fazla sayıda ülkeyi ve havayolu şirketini etkileyecektir.
Dolayısıyla, şu an için Rusya’nın böyle bir karar alabileceğine ihtimal vermemekle birlikte, Ukrayna merkezli krizin daha da derinleşmesi halinde, her türlü gelişmeye hazır olunması gerektiğini düşünüyoruz.