Dünkü yazımda Airbus tarafından bundan otuz yıl önce verilmiş olan bir reklamı gündeme taşıyarak, dünyanın en büyük iki uçak üreticisinden bir tanesi haline gelen bu şirketin kaydetmiş olduğu büyük gelişmeye dikkat çekmiştim.
Bugünkü konumuz ise adını beyaz balina Beluga’dan alan Airbus A300-600ST.
Airbus A300-600ST (Super Transporter) Beluga
Havayolu sektöründe kısaca Beluga olarak tanınmasına karşın tam adı A300-600ST olan bu uçak, kolayca tahmin edileceği üzere, Airbus’ın ilk ürettiği model olan A300’den türetilmiştir.
Uzunluğu 56 metre, kanat açıklığı 45 metre, yüksekliği 17 metre ve boş ağırlığı 86 ton olan Beluga’nın maksimum kalkış ağırlığı ise 155 ton.
İlk uçuşunu 13 Eylül 1994’te yapan Beluga, bundan yaklaşık bir yıl sonra resmen hizmete girmiştir.
Airbus’ın uluslararası taşımaların kullanılan uçaktan şimdiye kadar sadece beş adet üretildi.
Böyle sıra dışı bir görünüme ve tasarıma sahip bir kargo uçağına ihtiyaç duyulmasının altındaki temel neden, Airbus’ın ortaklık yapısı ve üretim merkezleri.
Almanya ve Fransa’nın başı çektiği şirkette, İngiltere ve İspanya’nın da katkısı bulunuyor.
İstisnaî haller olmakla birlikte, uçakların kanat ve iniş takımları İngiltere’de, kuyruk ve kapılar İspanya’da, gövde Almanya’da ve burun ve gövdenin orta kısmı Fransa’da üretiliyor.
Uçakların nihai montaj noktaları Fransa’da Toulouse, Almanya’da Hamburg, İspanya’da Sevilla ve Çin’de Tianjin.
Üretim ve montaj noktalarının bu denli çeşitlenmiş oluşu, Airbus ailesindeki uçakların parçalarının nakliyesini çok önemli hale getiriyor.
Şirketin ilk kurulduğu yıllarda ihtiyaç duyulan parçalar, Boeing Stratocruiser’dan türetilen kargo uçaklarıyla taşınıyor ve bu durum “Her Airbus, bir Boeing’in kanatları sayesinde teslim edilir” (every Airbus is delivered on the wings of a Boeing) şeklindeki müstehzi ifadeye yol açıyordu.
İşte bu yüzden, kendi parçalarını kendi uçaklarıyla taşımak isteyen Airbus, belki biraz da hızlı bir çözüm olması adına A300 modelini modifiye ederek, “Super Transporter” adını verdiği, kamuoyu tarafından ise Beluga şeklinde isimlendirilen bu uçağı üretti.
Hızlı bir çözüm diyorum zira 47 tonluk kargo kapasitesiyle Beluga, mevcut rakipleri C-5 Galaxy ve Antonov An-124’ün çok gerisinde kalıyor.
Ayrıca şu an için Airbus’ın amiral gemisi konumundaki A380’in bir çok gövde parçasının Beluga ile taşınamadığını da ekleyeyim.
7,3 metre çapa ve 37,7 metre uzunluğa sahip kargo bölümü, sahip olduğu hacmiyle Beluga’nın rakiplerine nispeten avantajlı tarafı.
Zira yaklaşık 1.400 m³’lük kargo hacmi Beluga’yı bu açıdan dünya birincisi yapıyor.
Airbus Transport International tarafından halen kullanılmaya devam eden beş adet Beluga, talep olması durumunda charter seferleri için kiraya da verilebiliyor.