“Center, Alpha Romeo Tango request one four thousand.”
“Two niner five four. Alpha Romeo Tango.”
www.liveatc.net sitesinde buna benzer iletişim cümlelerini sık duyuyoruz.
Benim gibi havacılık terminolojisine pek yakın durmayanlar için ilk başlarda anlaşılmayan; hatta sıra dışı bir şeyler konuşuluyor zannedilen kısa cümlelerin aslında harf ve rakamların kodlanmasından ibaret olduğunu biraz geç de olsa öğrenmiş bulunmaktayım.
Doğru bilgiyi ararken her zaman imdadıma yetişen Wikipedia sayesinde telsiz iletişiminde herhangi bir yanlış anlaşılmaya meydan vermemek adına, alfabedeki harflerin ICAO tarafından birer kelime ile kodlandığını öğrendim.
Havacılık Fonetik Alfabesi
Bu sayfada; “ICAO spelling alphabet” (heceleme alfabesi) olarak adlandırılan tablonun, geliştirildikten sonra başta NATO olmak üzere çeşitli uluslararası kuruluşlar tarafından da kendi kullanımlarına adapte edildiğini öğreniyoruz.
Alfabenin geçmişi 1927 yılına dayanmaktaysa da gerçek kullanımı II. Dünya Savaşı sonrasına; tam olarak 1956 yılına rastlıyor.
Yine Wikipedia üzerindeki bilgilerden; kodlamada İngilizce dilinin esas alındığını, ancak mesela “9” rakamını okurken söylenmesi gereken “nine” kelimesinin Almanca’da “nein (hayır)” kelimesi ile karışmaması için “niner” olarak telaffuz edildiğini, yine karışıklığa yol açabilecek “4” rakamının da “fower” olarak okunduğunu anlıyoruz.
Elbette her ülke kendi diline has tablolar da geliştirmiş.
Türkiye’de kullanılan heceleme kodlarının internette bulabildiğim bir örneğini ilgilenenlere yardımcı olması bakımından aşağıya aldım.
