Çin’in yeni nesil silahlı insansız hava araçları alanındaki en dikkat çekici projelerinden biri olan Hongdu GJ-11 “Keskin Kılıç”, ilk kez kamuoyuna açık bir uçuş görüntüsüyle sahneye çıktı.
Çin Halk Kurtuluş Ordusu Hava Kuvvetleri (PLAAF), kuruluşunun 76’ncı yılı vesilesiyle yayımladığı kısa filmde GJ-11’i, ülkenin en modern savaş uçaklarıyla birlikte gösterdi.
Yayımlanan kısa filmde, kuyruksuz, uçan kanat tasarımlı GJ-11, bir Chengdu J-20 ve Shenyang J-16D ile kol uçuşu yaparken görülüyor. Görüntülerde GJ-11’in, önce hangardan çekildiği, ardından iniş takımları hâlâ açıkken havalandığı anlar da yer alıyor.
Bu video, GJ-11’in daha önce çeşitli bilgisayar animasyonlarında J-20 ile birlikte gösterilmesinin ardından, ilk kez gerçek uçuş görüntüleriyle kamuoyunun karşısına çıkması açısından önem taşıyor.
Aynı zamanda Çin’in “manned–unmanned teaming”, yani insanlı ve insansız platformların müşterek kullanımı konusundaki çalışmalarının geldiği aşamayı da gözler önüne seriyor.
Ortak Görev SİHA’sı Rolü
Videoda yer alan telsiz konuşmalarında, J-20 için kullanılan “Weilong 01” (Kudretli Ejder), GJ-11 için ise “Xuanlong 08” (Gizemli Ejder) çağrı adları dikkat çekiyor. J-20 pilotunun, GJ-11 ile “iş birliğinin kurulduğunu” teyit etmesi, GJ-11’in yalnızca bağımsız bir saldırı platformu değil, aynı zamanda Ortak Görev SİHA’sı gibi davranan bir refakat unsuru olarak tasarlandığına işaret ediyor.
Çinli uzmanlar; J-20, GJ-11 ve J-16D üçlüsünü, düşman hava savunma hatlarını aşmak için “ideal kombinasyon” şeklinde tanımlıyor.
Buna göre J-16D, yoğun elektronik karıştırma ile hava savunma sistemlerini baskılarken, GJ-11 derinlemesine taarruz görevini üstleniyor, J-20 ise hem koruma hem de komuta rolüyle paketin merkezinde yer alıyor.
Operasyonel Durum Hâlâ Net Değil
Resmî açıklamalarda GJ-11’in tam olarak hizmete girip girmediği belirtilmiyor.
Yine de son aylarda ortaya çıkan bazı işaretler, bu sistemin test – operasyon arası bir aşamaya geldiğini düşündürüyor. 2024 ve 2025’te çekilen uydu görüntülerinde, Tibet’teki bir hava üssünde birden fazla GJ-11’in apronda park hâlinde görüldüğü, bu durumun da gerçek harekât senaryolarına yakın denemeleri işaret ettiği yorumları yapıldı.
Çin tarafı, GJ-11’in görev tanımını henüz ayrıntılı biçimde açıklamadı. Ancak elimizdeki veriler, uçağın derin taarruz, hassas vuruş ve keşif – istihbarat görevlerine odaklanan, düşük görünürlüklü bir silahlı insansız hava aracı olduğunu gösteriyor.
İç silah istasyonları, tırtıklı kapak geometrisi ve motor çıkış bölgesinin gövdeyle bütünleşik tasarımı, uçağın radar izini azaltmaya yönelik başlıca unsurlar arasında.
Taşıyıcı Gemiler İçin Geliştirilen Varyant
GJ-11’in yalnızca kara konuşlu bir sistem olarak kalmayacağı da artık daha belli.
Eylül ayında Pekin’de düzenlenen Zafer Günü geçidinde, kanatlarında katlanma menteşeleri görülen bir GJ-11 türevi, insansız hava araçları kolunun en önünde yer aldı. Bu ayrıntı, uçağın uçak gemileri ve büyük amfibi çıkarma gemilerinden görev yapacak şekilde uyarlandığı yorumlarını güçlendirdi.
Bazı kaynaklar bu yeni türe “GJ-21” ya da “GJ-11J” adını veriyor ve Çin donanmasının geliştirdiği yeni nesil büyük güverteli platformlardan katapultla kalkış yapabilecek bir gemi konuşlu hayalet SİHA olarak konumlandırılacağını öne sürüyor.
Büyük Güç Rekabetinde İnsansız Dönem
GJ-11’in kamuoyuna bu kadar görünür şekilde taşınması, Çin’in insansız savaş uçaklarını büyük güç rekabetinde öne çıkardığını açık biçimde gösteriyor.
ABD tarafında “loyal wingman” konsepti kapsamında XQ-58A gibi platformlarla yürütülen çalışmalar, Çin cephesinde GJ-11 ve türevleriyle karşılık buluyor.
Son yayımlanan video, hem PLAAF için önemli bir dönüm noktası hem de önümüzdeki yıllarda hava savaşının nasıl bir şekil alacağına dair güçlü bir işaret niteliğinde. İnsanlı savaş uçakları ile yüksek otonomi seviyesine sahip SİHA’ların aynı harekât paketinde görev yaptığı, riskli bölgelere öncelikle insansız sistemlerin gönderildiği bir doktrin, giderek daha somut hâle geliyor.
Çin’in GJ-11 “Keskin Kılıç”ı, bu yeni dönemin en sembolik platformlarından biri olmaya aday görünüyor.