NATO’nun yıllık nükleer caydırıcılık tatbikatı “Steadfast Noon” bu yıl ilk kez Hollanda’ya ait F-35A savaş uçaklarının liderliğinde gerçekleştiriliyor.
Böylece F-35A tipi beşinci nesil savaş uçakları, ittifak tarihinde ilk defa nükleer görevlerde öncü rol üstlenmiş oldu.
Tatbikat, 13 – 24 Ekim 2025 tarihleri arasında Avrupa genelinde düzenleniyor ve 14 ülkenin hava kuvvetlerinden toplam 70’in üzerinde uçak katılıyor.
Uçuşlar, Hollanda Hava Kuvvetleri’nin F-35A filosunun konuşlu bulunduğu Volkel Hava Üssü’nden yönetiliyor.
NATO Nükleer Operasyonlar Komutanı Albay Daniel Bunch, “Bu, F-35’in ilk kez bu misyonda liderlik ettiği yıl” açıklamasında bulundu. Bunch, F-35’in tatbikata çok sayıda ileri kabiliyet kazandıracağını, ancak asıl görevinin taarruz rolü olduğunu vurguladı. Tatbikat kapsamında ayrıca tanker uçakları, komuta – kontrol uçakları ve refakatçi savaş jetleri de görev yapıyor.
Hollanda F-35A’larının yanı sıra Alman Hava Kuvvetleri’nin Tornado uçakları da tatbikatta yer alıyor.
Her iki uçak tipi de ABD yapımı B-61 tipi nükleer bombaları taşıyabilme sertifikasına sahip. Bu bombalardan en az 100 adedinin Avrupa’daki üslerde konuşlu olduğu biliniyor.
Şu anda Belçika, Almanya, İtalya, Hollanda ve Türkiye’ye ait “çift yetenekli” (dual-capable) savaş uçakları bu silahları kullanabilecek kapasitede. Fransa ise NATO komutası dışında, tamamen bağımsız bir nükleer caydırıcılık programı yürütüyor.
Bu yılki tatbikat, klasik nükleer hazırlığın ötesinde, Ukrayna’daki savaşta görülen modern savaş tekniklerini de dikkate alıyor. Özellikle insansız hava araçlarının (İHA) savaş alanındaki artan rolü tatbikat senaryolarına yansıtılmış durumda.
Nitekim Hollanda F-35A jetleri, Eylül ayında Polonya üzerinde Rusya’ya ait insansız hava araçlarını düşürerek dikkat çekmişti. Bu olay, yeni nesil savaş uçaklarının NATO’nun doğu kanadında üstlendiği kritik rolü bir kez daha ortaya koydu.
Yorum
F-35A’nın NATO’nun nükleer caydırıcılık görevlerinde ön plana çıkması, ittifakın Avrupa hava gücü dengesinde önemli bir dönüşüm anlamına geliyor.
Uzun yıllar boyunca Tornado ve F-16 gibi eski platformlara dayanan sistem, artık düşük görünürlüklü ve ağ merkezli kabiliyetlere sahip yeni bir döneme giriyor.
Bu değişim sadece teknolojik değil, aynı zamanda stratejik bir mesaj da içeriyor: NATO, nükleer caydırıcılığını hem modernize ediyor hem de doğu sınırlarında giderek artan tehditlere karşı hazırlık seviyesini yükseltiyor.
Özellikle Hollanda gibi orta ölçekli ülkelerin bu tür bir liderlik üstlenmesi, ittifak içinde yük paylaşımı ve operasyonel esneklik açısından da dikkat çekici bir gelişme olarak değerlendiriliyor.