Amerika Birleşik Devletleri (ABD), dün gece yarısından itibaren yürürlüğe giren ve “government shutdown” olarak adlandırılan gelişmenin şokunu yaşıyor.

Yedi yıl aradan sonra ilk kez gerçekleşen bu olay sebebiyle, çarşamba sabahından itibaren yaklaşık 800 bin ABD federal devlet memuru, ücretsiz izne çıktı.

2018’deki kapanma, 35 gün sürmüş ve ABD tarihinin en uzunu olarak kayda geçmişti.

Bu kadar çok federal memurun görevi bırakmak zorunda kalması doğal olarak sivil havacılık sektörünü de etkiliyor.

Ana Aktörler: FAA, TSA ve Kritik Personel

• FAA (Federal Aviation Administration): Havacılıkla ilişkili düzenleyici kurum, hava trafiği yönetimi, uçuş güvenliği kontrolleri, sertifikasyon işlemleri gibi kritik işlevleri yürütür.
• TSA (Transportation Security Administration): Havalimanı güvenlik kontrollerinden sorumlu kurum.
• Hava trafik kontrolörleri, güvenlik personeli, denetçiler, bakım ve teknik ekipler: Bu personel, “essentials / excepted (zorunlu)” sınıfında kabul edilir ve kapanmaya rağmen çalışırlar.

Kısa süreli bir kapanmanın en azından ilk günlerinde uçuşların durması beklenmez çünkü kritik personel çalışmaya devam eder.

Geçmiş Örneklerden Dersler

2018 yılındaki kapanma, havacılık üzerindeki etkilerin somut şekilde görüldüğü bir örnek.

• TSA personelinin yüzde 55’e varan kısmı devamsızlık yaptı.
• Bazı havalimanı terminalleri kapandı çünkü güvenlik personeli yetersiz kaldı.
• New York / LaGuardia çıkışlı bazı seferler geçici olarak durduruldu.
• Uçak denetimleri, bakım ve diğer güvenlik kontrolleri aksadı.
• Yazılım güncellemeleri veya teknik projeler ertelendi; örneğin 737 MAX yazılım güncelleme süreçlerinde gecikmeler yaşandı.

Bu durum, personel motivasyonunun düşmesi, maaş olmadan çalışmanın getirdiği finansal baskı ve stresin operasyonel verimliliği bozması gibi zincirleme sonuçlara yol açtı.

Güncel Durum

2025 yılında hükümet kapanması senaryosunun başlamasıyla birlikte sektör ve medya kaynakları bazı önemli uyarılar yapıyor:

• Personel motivasyonu & devamsızlık riski: TSA görevlileri, maaş alamadıkları bir dönemde devamsızlık eğilimi gösterebilir. CBS’ye konuşan eski bir TSA görevlisi, iki haftadan uzun süren kapanmalarda, “hastalık raporu alma veya işe gelmeme” davranışlarının artabileceğini söylüyor.
• Uçuş gecikmeleri ve bekleme süreleri: Mevcut personel yetersiz kalırsa, güvenlik noktalarında kuyruklar uzayabilir. İç hat yolcuları için “normale göre daha uzun bekleme süreleri” olasılığı doğabilir.
• Eğitim & işe alım duraksaması: FAA, hava trafik kontrolörlerinin eğitimi ve yeni işe alımları durdurmak zorunda kalabilir. Bu, uzun vadede kapasite sıkıntısı yaratır.
• Denetimler, sertifikasyon ve modernizasyon projeleri gecikir: Uçakların rutin güvenlik denetimleri, uçuş sertifikasyonları, altyapı bakım çalışmaları ve havacılığın teknoloji projeleri (örneğin hava trafik kontrol modernizasyonları) askıya alınabilir veya gecikmelere uğrayabilir.
• Güvenlik riski ve sistem stresleri: Personel yorgunluğu, moral düşüklüğü, operasyonel baskı gibi etkenler; sistemin güvenliğini olası risklere daha açık hâle getirebilir.
• Ekonomik etkiler ve havayolu zararları: Ulaştırma dernekleri ve havayolu şirketleri, mali kayıpların haftalık ciddi boyutlara ulaşabileceği uyarısını yapıyor.
• Kamusal iletişim ve bilgi akışı aksaması: Hükümet web siteleri, bilgilendirme servisleri, bazı kamu duyuruları askıya alınabilir; havacılıkla ilgili online duyuru sistemleri, NOTAM sistemleri, pilot bilgi kanalları etkilenebilir.

Riskler & Kritik Senaryolar

• Uzun süreli kapanma: Kısa süreli kapanmalarda sektör dayanabilir, ama kapanma haftalarca uzarsa “insan kaynağı tükenmesi”, “iptallerin dalga dalga yayılması”, “bakım birikimi” gibi sorunlar büyür.
• Zincirleme gecikmeler: Bir havalimanında güvenlik hattında sıkışma, diğer hattaki seferleri de geciktirir, domino etkisi ortaya çıkar.
• Kapasite daralması sonrası toparlanma süreci: Personeli yeniden işe almak, eğitimini tamamlamak, projeleri yeniden başlatmak vakit ve kaynak gerektirir.
• Güven algısı & müşteri memnuniyetsizliği: Yolcular uçuş iptalleri, gecikmeler nedeniyle güven kaybı yaşayabilir; havayolu markalarına olan itibar zarar görebilir.

Özet & Tavsiyeler

• Hükümet kapanmaları doğrudan sivil havacılığı durdurmaz, çünkü kritik personel çalışmaya devam eder. Ancak “yavaş yavaş sistem zorlanır, verim düşer, gecikmeler artar.”
• Zaten ABD’de hava trafik kontrolörü açığı ve güvenlik personeli eksikliği gibi yapısal zorluklar varken, government shutdown bu sorunları daha görünür hâle getirir.
• Havayolu şirketleri için kriz yönetimi planları, “personel motivasyonu, alternatif kaynak sağlama, iletişim stratejileri, yolcu hakları planlaması” gibi hazırlıklar çok önemli.