Çok uzun zamandır ABD’nin yaptırımlarına maruz kalan İran, bundan iki hafta kadar önce ilginç bir operasyona imza attı.
İran, Boeing 777-200 tipi beş adet uçağı peş peşe ülkeye getirmeyi başardı.
Gizli olduğu söylenen ama daha ziyade göz yumulmuş gibi görünen süreç şöyle işledi.
2001 – 2003 yılları arasında üretile ve ilk olarak Singapore Airlines filosunda hizmet veren beş adet Boeing 777, daha sonra aynı şirketin bir iştiraki olan NokScoot’a aktarılmıştı.
NokScoot, Covid-19 krizi döneminde faaliyetlerine son verince, söz konusu uçaklar Avustralya’da Alice Springs adlı yerde uzun süreli park edilmişti.
Uçakların Listesi
- 9V-SRG, 28522, N99001, 5R-RIJ
- 9V-SRJ, 28527, N99002, 5R-RIS
- 9V-SRH, 30866, N99003, 5R-ISA
- 9V-SRL, 32334, N99004, 5R-IJA
- 9V-SRP, 33369, N99004, 5R-HER
Uçaklar Hareketleniyor
İran’ın operasyonu, Eylül 2023’te başladı.
Beş adet Boeing 777, Miami (ABD) merkezli, Ion Aviation adlı bir şirket tarafından art arda satın alınarak, Amerikan tesciline geçirildi.
Eldeki bilgiye göre, uçaklar geçtiğimiz aylarda önce Avustralya’dan Çin’in Lanzhou (LHW) Havalimanı’na getirildi.
Uçakların bir sonraki durağı, Kamboçya’nın Siem Reap Angkor Havalimanı (SIA) oldu. Arada bazı uçakların, Endonezya’nın başkenti Cakarta’ya bakıma götürülüp getirildiği de belirtiliyor.

Bu aşamada uçakların tescili bir kez daha değiştirildi ve Madagaskar kaydına alındı.
15 Temmuz gecesi operasyonun son bacağı başladı. Beş adet Boeing 777, Siem Reap’ten havalanarak bir konvoy halinde kuzeybatı yönüne uçtu.
Uçakların sinyal vericileri (transponder), Afganistan hava sahasına girmelerinin ardından kapatıldı.
Bu uçakların İran’da bir havalimanına indirildiği ve 2011’den beri ABD yaptırımları altında olan İran Devrim Muhafızları ile bağlantılı Mahan Air filosunda kullanılacağı düşünülüyor.
Son derece karmaşık transfer süreci, dört kıtaya yayılan örtülü şirket ağları ve uçakların mülkiyetini ve varış yerlerini gizlemek amacıyla kullanılan sahte tescil kodları ile gerçekleştirildi.
Söz konusu operasyon ayrıca, 2019 yılında İran sivil havacılığına yönelik ikincil yaptırımların yoğunlaştırılmasından bu yana, İran’a gerçekleştirilen en büyük yasadışı ABD üretimi uçak transferi olarak kayıtlara geçti.
ABD, El Koyduğu Venezuela Uçağını Parçalamıştı
ABD zaman zaman yaptırımlar konusunda çok sert davranabiliyor.
Haziran 2022’de Venezuela merkezli bir havayolunun Boeing 747 tipi uçağına Arjantin’de el konmuştu.
ABD’nin talebiyle gerçekleşen bu olayda, söz konusu uçağın yaptırımlara aykırı bir biçimde Mahan Air filosuna geçtiği iddia edilmişti.
Uçak bir süre sonra ABD’ye götürülüp parçalanmıştı.
Bakalım Başkan Trump, İran’ın 777’leri bu şekilde satın alması konusunda herhangi bir tepki gösterecek mi?