Air India’nın AI173 sefer sayılı Delhi – San Francisco uçuşunu yapan Boeing 777-200LR tipi bir uçak (VT-ALH), Sibirya üzerinde uçarken acil iniş yapmak zorunda kalınca, ortalık karıştı.
6 Haziran günü sabaha karşı Delhi’den kalkan uçak, Pakistan, Tacikistan, Kırgızistan ve Kazakistan’dan sonra Rusya hava sahasına girdi.
Kalkıştan sekiz saat kadar sonra, uçağın motorlarından bir tanesinde bir arıza meydana geldi.
Arızayla birlikte olaylar başladı.
Pilotlar, uçağı Rusya’nın Magadan kentindeki Sokol Havalimanı‘na (GDX) yönlendirdi.
Uçağın Sokol Havalimanı’na varışı bir buçuk saati buldu.
Gelgelelim, bu küçük havalimanı, içinde yüzlerce yolcu bulunan bir uçağa acil durum hizmeti verecek donanıma sahip değildi.
Önce, 216 yolcu ve 16 kişilik mürettebat, altı saat boyunca uçağın içinde bekletildi.
Bekleyiş sonra erdiğinde, yolcuları yeni bir sürpriz bekliyordu.
Şehirde bu kadar fazla kişinin konaklayabileceği otel yoktu. Yolcular, yakınlardaki bir okula yerleştirildi.
Sınıfların zeminine şilteler serildi, battaniyeler dağıtıldı ve ortaya adeta bir afet sonrasındaki görüntüler çıktı.
Mürettebat için ise bir otel ayarlanmıştı.
Öte yandan, Boeing 777’nin Sokol Havalimanı’nda tamir edilmesinin imkânı yoktu. Bunun üzerine Air India, yolcuları San Francisco’ya götürmek üzere, 7 Haziran günü öğleden sonra Boeing 777-200LR tipi bir başka uçağını (VT-ALF) gönderdi.
Magadan’daki yaklaşık 40 saat bekleyişin ardından yolcular, yerel saatle gece yarısını biraz geçe San Francisco’ya vardığında, takvimler 8 Haziran’ı gösteriyordu. Yolcuların Delhi – San Francisco seyahati ise 56 saati buldu.
Rusya’nın Ukrayna’ya saldırdığı Şubat 2022’den bu yana Batılı ülkeler, Rus hava sahasını kullanmıyordu.
Buna karşılık, Çin ve Hindistan menşeli havayolları, Sibirya hava sahasını kullanmaya devam etmenin keyfini çıkarıyordu.
Air India vakası, aradan geçen yaklaşık bir buçuk yılda, Rus hava sahası çerçevesinde bir yabancı havayolunun yaşadığı ilk önemli teknik arıza olayı.
Ruslar, uygulanan yaptırımlar sebebiyle kendi uçakları için bile gerekli parça tedariğinde ve teknik bakımda güçlük çekerken, Air India uçağına bakalım nasıl müdahale edecekler?
Eldeki bilgiye göre VT-ALH tescil kodlu uçak hâlâ Sokol Havalimanı’nda bekliyor ve arızanın ne zaman ve nasıl giderileceğine dair henüz net bir haber yok. Arızalanan GE90 tipi motorun değişmesi gerekiyorsa, süreç iyice uzayabilir.
Zira Rusya gibi Batı ile ilişkileri iyi olmayan İran’da arızalanan uçakların, tamir için günlerce hatta aylarca orada beklemek zorunda kaldığı biliniyor.
Ayrıca içinde çok sayıda Amerikan vatandaşının bulunduğu bir uçağın Rusya’daki bir havalimanına mecburî iniş yapması da dikkat edilmesi gereken ayrı bir husus.
Özellikle Çinli havayollarının, Rusya üzerinden geçerek icra edilen ABD uçuşları zaten “haksız rekabet” iddiasıyla mercek altındayken, Air India olayı bu konuya adeta tuz biber ekti.
Önümüzdeki günlerde, ABD’ye yapılan uçuşların Rus hava sahasını kullanmaması şartı getirilmesi, hiç de şaşırtıcı olmamalı.