Kitap notları bölümümüzde bu defa, “Osmanlı Hava Gücü” adlı eseri ele alıyoruz.
(ISBN: 978-625-8431-80-3)
Ülkemizin sanayi tarihi hakkında araştırmalarıyla bilinen Emir Öngüner ve askerî havacılık tarihi uzmanı Emin Kurt tarafından yayına hazırlanan kitabın, kendi alanında sıra dışı bir çalışma olduğunu söyleyebilirim.
Kronik Kitap’tan çıkan ve 220 sayfa olan kitap aslında, 1. Dünya Savaşı’nda Osmanlı Devleti’nin hava gücüne komutanlık yapmış bir Almanın, Erich Serno’nun görev sonu raporuna dayanıyor.
Emir Öngüner’in tercüme ettiği rapor, Emin Kurt tarafından gözden geçirilerek mevcut arşiv kayıtlarıyla kıyaslanıp adeta sağlaması yapılmış.
Bol bol dip notun bulunduğu kitap bize, yakın geçmişe ilişkin olaylar bile olsa tarihi konulara ne kadar temkinli yaklaşılması gerektiğini bir kez daha gösteriyor.
Zira Erich Serno’nun raporunda anlattığı bazı hususlar, Emin Kurt’un hazırladığı dip notlarla kâh düzeltilmiş kâh tekzip edilmiş.
Tabii Alman arşivinde bulunan raporun, kuvvetle muhtemel, Serno’nun savaşın ardından sözlü olarak aktardığı bilgilerin yazılı hale getirilerek hazırlandığını hemen belirtelim.
Belki de bu yüzden, rapordaki bazı ayrıntılarla gerçek durum arasında fark oluşmuş.
Erich Serno’nun Osmanlı dönemi macerasına dönecek olursak; 1912 yılında pilotluk brövesi alan Serno, savaşın başlamasını takip eden aylarda, 1914’ün sonuna doğru Türkiye’ye gönderilir.
3 Şubat 1915’te İstanbul’da Yeşilköy Hava Üssü’nün komutanlığına atanır. 1 Kasım 1915 tarihi itibarıyla da Osmanlı Hava Gücü komutanı olur.
Yani bir bakıma, Osmanlı Devleti’nin hava kuvvetleri komutanı bir Almandır.
Gerçi aynı savaşta genelkurmay başkanı dahil Osmanlı Ordusu’ndaki bir çok önemli pozisyonda Alman subayların görev yaptığı düşünülürse, Serno’nun durumu pek de sıra dışı sayılmaz.
Erich Serno, aralarda bir kaç aylık kesintiler olmakla birlikte savaş boyunca Osmanlı Ordusu’nda bulunur.
İmparatorluğun Anadolu ve Orta Doğu topraklarındaki bir çok hava üssü arasında adeta mekik dokur.
Zaman zaman Almanya’ya giderek, Osmanlı Hava Gücü’nün ihtiyaç duyduğu uçak ve diğer parçaları getirtmeye uğraşır.
Kasım 1918’de savaşın bitmesinin ardından, diğer Alman subaylar gibi o da ülkesine döner.
Erich Serno’nun hayatının, filmleri andıran dört yıllık kesitini daha yakından öğrenmek istiyorsanız, kitabı mutlaka okumanızı tavsiye ederim.