Gander Havalimanı (IATA: YQX, ICAO: CYQX), Kanada’nın Newfoundland and Labrador eyaletinde bulunan küçük, şirin bir havalimanıdır.
Kanada’nın kuzeydoğu ucunda yer alan ve 11 Ocak 1938’de açılan Gander Havalimanı, uzunca bir süre, Amerika ile Avrupa arasındaki bazı uçuşlarda bir aktarma noktası olarak hizmet verdi.
Özellikle İkinci Dünya Savaşı’ndan sonra hızla gelişen ABD – Avrupa pazarı, Gander Havalimanı’nın önemini artırdı.
Zira o dönemde yolcu uçaklarının pek az bir bölümünü böylesine uzun mesafeleri direkt olarak uçabilecek teknik özelliklere sahipti.
Dolayısıyla Kuzey Amerika ile Avrupa arasında icra edilen seferlerin bir bölümünde Gander Havalimanı, uçakların akaryakıt ve diğer bazı ihtiyaçlarını karşılayabileceği elverişli bir teknik duraklama noktası niteliğini kazandı.
İlk olarak Pan Am, Douglas DC-4 tipi bir uçakla 16 Eylül 1945 tarihinde Gander aktarmalı bir deneme uçuşu yaptı.
24 Ekim 1945’te ise American Overseas Airlines, yine DC-4 tipi bir uçakla bu havalimanında teknik duraklama yaparak ilk resmî ticari seferi gerçekleştirdi.
Doğu Bloku ülkelerinden Küba’ya yapılan seferlerde de akaryakıt ikmâli için Gander tercih edildi.
Artan yolcu trafiğine daha iyi bir hizmet vermek amacıyla yeni bir terminal binası inşa edildi ve İngiltere Kraliçesi 2. Elizabeth’in katıldığı bir törenle 19 Haziran 1959 tarihinde resmen hizmete girdi.
Terminalin içi, özel olarak hazırlanan sanat eserleriyle donatıldı.
Gander Havalimanı, bulunduğu bölgenin en büyük yapısıydı.
Bölge adeta havalimanının çevresinde gelişiyordu.
Çevre halkı özellikle hafta sonları havalimanına gelip, burada aktarma yapan yolcuları seyrediyordu.
Çünkü o yıllarda uçakla seyahat etmek son derece pahalı bir şeydi ve bu yüzden yolcuların bir çoğu ya zengin iş adamları ve aileleri ya da film yıldızları, şarkıcılar, sporcular veya siyasetçiler oluyordu.
Frank Sinatra, Bob Hope, Marilyn Monroe, Fidel Castro, John Travolta, Muhammed Ali, Nelson Mandela ve daha bir çok ünlü defalarca Gander Havalimanı’nda duraklama yaptı.
Havalimanı, “Crossroads of the World” (Dünyanın Kavşak Noktası) sloganını kullanmaya başladı.
Tabii zamanla uçak teknolojisinin ilerlemesi, çok uzun uçuşların teknik duraklama yapılmadan icra edilebilmesine imkân verdi.
Gander Havalimanı bu yüzden 1950’ler ve 60’lardaki özelliğini kaybetti.
Burası dünyanın gündemine son kez, 11 Eylül saldırıları sırasında geldi.
ABD hava sahasındaki tüm uçuşların durdurulması sebebiyle, tam 38 yolcu uçağı art arda Gander Havalimanı’na indi.
Yaklaşık 6.600 yolcu ve mürettebat beş gün boyunca yeniden uçuş izni verilmesini beklemek zorunda kaldı.
Hem havalimanı çalışanları hem de çevre halkı, yolculara yardım etti; evlerinde ağırladı.
O tarihlerde Gander kasabasının nüfusunun 9-10 bin civarında olduğunu belirtmeden geçmeyelim.
Uçağını buraya indirmek zorunda kalan havayollarından bir tanesi, Alman Lufthansa’ydı.
Lufthansa, o günlerin anısına, Airbus A340 tipi uçaklarından bir tanesinin adını Gander Halifax olarak değiştirdi.
Gander Havalimanı günümüzde faaliyetlerine, küçük ama gururlu bir havalimanı olarak devam ediyor. 🙂
Covid-19 krizi öncesinde yıllık yolcu sayısı 160-170 bin civarındaydı.