Havayolu sektörü her ne kadar küreselleşme olgusunun en önemli unsurlarından bir tanesi olsa da bu niteliğine paralel bir serbestliğe sahip değil.
1944 yılında yapılan Şikago Konferansı‘nda alınan kararlar temelinde şekillenen sektör, uluslararası uçuşlar bakımından oldukça sıkı bir biçimde düzenlenmiş durumda.
Yani sizin ne kadar gelişmiş havalimanı altyapınız ve modern uçaklarınız olursa olsun, devletarası ikili anlaşmalar müsade etmiyorsa, dilediğiniz sayıda uçuş yapma imkânınız bulunmuyor.
Bazı ülkeler bu konuda “Açık Semalar” (Open Skies) denen kavramı savunuyor ve sivil havacılık pazarını mümkün olduğunca serbestleştiriyor.
Diğer bazı ülkeler ise kontrolü elden bırakmıyor ve uçuş haklarına ilişkin hususlarda ikili anlaşmalara sıkı sıkıya bağlı kalıyor.
İşte böyle ülkelerden bir tanesi Çin Halk Cumhuriyeti.
Dünyanın en büyük havacılık pazarlarından ve en büyük ekonomilerinden bir tanesi olan Çin, tüm havayolu şirketlerinin gözdesi.
10 Aralık 2017 tarihinde yapıla bir açıklama ile İngiltere ve Çin arasındaki ikili hava ulaştırma anlaşmasının güncellendiği duyuruldu.
Taraflar arasında varılan mutabakata göre iki ülke arasındaki uçuş izinlerinin sayısı %50 oranında artırılacak.
İngiltere ile Çin arasında izin verilen haftalık uçuş sayısı, 2016 yılının Ekim ayında yapılan bir anlaşma ile 40’tan 100’e çıkarılmıştı.
Söz konusu anlaşmanın güncellenmesi ile birlikte bu sayı haftalık 150’ye yükselecek.
Bu ve benzeri anlaşmaların, Brexit sürecinden geçmekte olan İngiltere için özellikle önemi bulunuyor. Anlaşmanın İngiltere ayağında Çinli taşıyıcıların sadece Londra değil, ülkedeki diğer havalimanlarına da sefer yapması gündemde.
Özellikle Manchester Havalimanı’nın bu gelişmeden oldukça memnun olduğu belirtiliyor. Zira Manchester, Çinli taşıyıcıların Londra haricinde sefer yaptığı tek İngiliz kenti.
Manchester ile Çin arasında 2016 yılında başlatılan ve sadece günde bir kez icra edilen bir uçuşun, 10 yıllık bir süre zarfında İngiltere ekonomisine 250 milyon Pound’luk bir katkı sağlayacağı belirtiliyor.
Yeni uçuş haklarının ilk aşamada Çinli taşıyıcılar tarafından kullanılacağı tahmin ediliyor.
İki ülke arasındaki turizm pazarı da oldukça hareketli.
2017 yılının ilk yarısında İngiltere’ye gelen Çinli turist sayısı, bir önceki yılın aynı dönemine göre %47 oranında artarak 115.000’e ulaştı.
Yine aynı altı aylık dönemde Çinli turistlerin İngiltere’de yaptığı harcama miktarı da %54 oranında artış kaydederek 231 milyon Pound’a (310 milyon USD) çıktı.
Stratejik öneme sahip bu gelişmenin dikkat çeken bir başka yanı, kargo uçuşlarını ilgilendiriyor.
Anlaşmanın yeni versiyonunda, iki ülke arasındaki kargo uçuşları tamamen serbest bırakıldı.
2017 yılının Nisan ayında benzer bir gelişme Fransa ile Çin arasında yaşanmıştı.
Varılan anlaşma çerçevesinde, tarafların halen 50 adet olan haftalık uçuş sayısının bir kaç sene içerisinde 126’ya yükseltilmesine karar verilmişti.
Bu noktada daha iyi bir mukayese yapılabilmesi amacıyla Türkiye ile Çin arasındaki uçuş haklarından bahsedelim.
Halihazırda iki ülke arasında haftalık uçuş izni sayısı 42.
Türk Hava Yolları, taraflar arasındaki ikili anlaşmadan Türkiye’nin payına düşen 21 uçuş hakkının tamamını İstanbul ile Pekin, Şanghay ve Guangzhou arasındaki seferler için kullanıyor.
Öte yandan günümüz itibarıyla, ülkemize sefer yapan Çinli havayolu şirketi bulunmuyor.