Bugün, easyJet – The Story of Britain’s Biggest Low-Cost Airline adlı eseri inceliyoruz.
Lois Jones tarafından kaleme alınan ve 2007 yılı basımı olan kitap, 247 sayfadan oluşuyor.
(ISBN-13: 978-1-84513-247-7)
Rahat ve akıcı bir üslubu olan eseri bitirdiğinizde, Avrupa’nın en büyük iki “düşük maliyetli taşıyıcısından” bir tanesi konumundaki easyJet’in kuruluş yıllarına ilişkin etraflı bilgi sahibi olacaksınız.
easyJet kitap notları:
- easyJet ilk uçuşunu 10 Kasım 1995’te Luton-Glasgow arasında yapmış. O tarihte Stelios Haji-Ioannou 28 yaşında; 1967 doğumlu!
- easyJet, Ryanair ve Southwest’in aksine, ikincil havaalanları yerine main hub olarak tâbir edilen büyük havalimanlarını kullanıyor.
- Şirketin ilk aylarında işler kötü gitmiş. Sadece iki uçağı olan şirketin doluluk oranı oranı sadece %30 civarındaymış.
- Mayıs 1998’de British Airways’in kurduğu GO faaliyete başlıyor. Ekim 1998’de çok düşük bir fiyatlı kampanya yapıyorlar. Bunun üzerine easyJet mücadeleye girişiyor: “Stop BA, Stop GO!”. Stelios bu durumu AB’ye şikayet ediyor ama sonuç menfi oluyor.
- easyJet, Nisan 1998’de web sitesinden satış yapmaya başlıyor. Bir senede online satışın payı %25’e çıkıyor.
- GO, 3i adlı bir yatırım firmasına satılıyor. GO, başarısız olduğundan değil, BA’in yeni CEO’su “low-cost” işinin BA’i baltaladığını düşünmesi sebebiyle satılıyor.
- Ağustos 2002’de easyJet, GO’yu satın alıyor. GO CEO’su Barbara Cassani bu satışa karşı çıkıyor ama nafile.
- easyJet, Temmuz 2002’de de Deutsche BA’i satın alma kararını açıklıyor. Böylece Avrupa’nın en büyük low-cost firması haline gelmeyi hedefliyorlar. Fakat kurum kültürleri çatışıyor ve easyJet, DBA’i satın almaktan vazgeçiyor. (Mart 2003)
- Stelios, Nisan 2002’de şirket başkanlığından ayrılacağını açıklıyor. Bunda en önemli sebep, diğer hissedarların “hem büyük hissedar, hem de başkan olman doğru değil”, mealindeki baskısı oluyor. Kasım 2002’de başkanlıktan ayrılıyor.
- 14 Ekim 2002’de easyJet çok büyük bir sipariş açıklıyor. Filo o ana kadar tamamen Boeing 737’lerden oluşmaktaydı. Ama 120 kesin + 120 opsiyonlu olmak üzere 240 Airbus A319 siparişi veriliyor.
- Liste fiyatı 50 milyon USD olan uçakların 20 milyona satın alındığına dair söylentiler çıkıyor. Böylesi düşük bir fiyat, hem Airbus içinde ve hem de diğer havayolu şirketleri yönetimlerinde rahatsızlığa sebep oluyor.
- easyJet kendisini low-cost ve full-service havayolu iş modellerinin ortasında bir yere konumlandırıyor. Ne Ryanair gibi, ne de British Airways.
- Stelios, başkanlıktan ayrıldıktan sonra kendisini “Easy” markası adı altında farklı bir çok iş kurmaya adıyor. Internetcafe, otobüs, sinema, oto kiralama, otel, pizza, cruise gemisi gibi bir çok işe girişiyor. Ama bu işlerde, easyJet’teki gibi başarı kazandığını söylemek çok zor. Dört yılda bu işlerden uğradığı zarar 120 milyon Pound civarında. Bu yüzden easyJet’teki başarısının biraz da “tesadüf” olduğu ileri sürülüyor.
- 2004 yılında Orta ve Doğu Avrupa ülkelerinin AB’ye üye olmasıyla birlikte ardı ardına başlayan easyJet seferleri, adeta bir işgal hareketine dönüşmüş. Budapeşte, Prag, Talin gibi şehirlere özellikle hafta sonları çok miktarda İngiliz turist gitmeye başlıyor.
- Low-cost etkisi İngilizlerin özellikle İspanya ve Fransa’da yoğun olarak yazlık ev almasının önünü açıyor. Bir çok İngiliz Avrupa’nın sıcak noktalarına yönelmeye başlıyor.
- Ekim 2004’te Icelandair, easyJet’in %8,4’ünü satın alıyor. Temmuz 2005’te bu oran %11,5 ve 2006’da %16,9 mertebesine ulaşıyor. Icelandair daha sonra bu hisselerini satıyor.
- Mayıs 2005’te Ray Webster yıl sonunda emekliye ayrılacağını açıklıyor.
- Stelios, Şubat 2006’daki genel kurulda yeniden yönetim kuruluna girme kararı alıyor.
- Low-cost carriers → Avrupa Birliği’nin entegrasyonunda büyük rol oynuyorlar. Siyaset kurumunun yapamadığını, low-cost taşıyıcıların seferleri sayesinde meydana gelen nüfus hareketi sağlıyor. İnsanlar hafta sonları evde oturmak yerine zevk için sürekli seyahat eder hale geliyorlar.
- 30 Eylül 2008 itibarıyla easyJet: 44 milyon yolcu + %84 LF + 165 tayyare + taşınan yolcunun yarısının ilk çıkış noktası İngiltere dışından.