Yıllar içerisinde havayolu sektöründe “Hub & Spoke“ yapısının gelişmesiyle birlikte, havalimanlarının profili de kökten değişti.
Bazı havalimanları, güçlü bir hub taşıyıcı sayesinde merkezî konuma gelirken, geri kalan bir çok havalimanı, spoke‘un ucundaki kenarlarda kaldı.
Hub konumundakiler ile kenarlardaki havalimanları arasındaki en belirgin farklılıklardan bir tanesi, noktadan noktaya yolcu sayısı ile transfer yolcu sayısı arasındaki dramatik oran.
Uçlarda kalan havalimanlarındaki aktarma oranı düşük olurken, merkezdekilerde bu oran bir hayli yüksek seviyelere çıkabiliyor.
Tabii bu noktada, önemli bir hub noktası niteliğini taşımakla birlikte, yerel pazarın çok kuvvetli olduğu Londra Heathrow ve Hong Kong gibi havalimanlarında, transfer yolcu oranı nispeten daha düşük oranlarda kaldığını da vurgulamamamız gerekiyor.
Havalimanı işletmecileri genelde, transfer ve noktadan noktaya yolcu oranlarını açıklamıyor.
Bununla birlikte, eldeki bir takım verileri kullanarak bazı çıkarımlarda bulunmak mümkün.
Elindeki veri havuzunu başarılı bir biçimde kullanan IATA, sık sık farklı grafikler hazırlayarak kamuoyuna sunuyor.
İşte onlardan bir tanesi, 2016 yılı verilerine dayanarak, yolcu sayısı bakımından dünyanın en işlek ilk 10 havalimanındaki yolcu kompozisyonunu ele alıyor.
Söz konusu havalimanlarındaki iç ve dış noktadan noktaya yolcu sayısı ne kadar; bağlantılı yolcu sayısı ne oranda gerçekleşmiş; bunları IATA’nın grafiğinden öğrenmek mümkün.
100 milyondan fazla yolcuyla dünyanın en işlek havalimanı konumundaki Atlanta Havalimanı’ndaki yolcuların çok büyük oranda “transfer” amacıyla oradan geçtiği açıkça görülüyor.
Bu kadar fazla yolcuya karşın Atlanta’daki dış hat yolcu oranının inanılması güç bir biçimde düşük seviyelerde kaldığı da dikkat çekiyor.
Yine Dubai ve Chicago’daki transfer yolcu oranlarının yüksekliği göze çarpıyor.
Öte yandan, Çin’in önde gelen havalimanları Pekin ve Şanghay, düşük transfer oranları ile ön plana çıkıyor.
Londra Heathrow Havalimanı da zihinlere düşen ilk beklentinin aksine, nispeten düşük bir transfer yolcu yapısına sahip.
Heathrow ayrıca, bu çalışmada değerlendirilen noktalar arasında, dış hat yolcu oranının en yüksek olduğu havalimanı niteliğini taşıyor.