Jet motorlarının icadı, havayolu ulaşımı tarihindeki çok önemli dönüm noktalarından bir tanesidir.
İlk olarak savaş uçaklarında kullanılan jet motorları, İkinci Dünya Savaşı’nın hemen ardından, yolcu uçaklarında da denenmeye başlanmıştır.
Hizmete giren, jet motorlu ilk yolcu uçağı, İngiltere’de üretilen de Havilland Comet adlı modeldir.
Amerikan Boeing firması tarafından üretilen jet motorlu ilk yolcu uçağı ise Boeing 707‘dir.
İnsanlık tarihinin, çalışma prensibi açısından basit ama basit olduğu derecede de faydalı buluşlarından bir tanesi olan jet motoru hakkında bilmemiz gereken şeyler nedir acaba?
KLM Blog, sekiz maddede, yolcu uçaklarında kullanılan tipteki jet motorlarını ele aldı.
Jet Motorları Hakkında Bilmeniz Gereken Sekiz Şey
1- Uçak motoru ne kadar kuvvetlidir?
Ortalama bir uçak motoru, yine ortalama bir Formula 1 otomobili motorunun 28 katı kadar güce sahiptir.
2- Dünyanın en büyük uçak motoru hangisidir?
General Electric tarafından üretilen GE90-115B tipi motor, 3,25 metrelik çapıyla, dünyanın en büyük uçak motoru ünvanını elinde tutmaktadır.
8.300 kilogramlık ağırlığa ve 513 kN güce sahip bu motoru, Boeing 777 ailesinde görmek mümkün.
3- Motor bakımları ne sıklıkta yapılır?
Uçak motorlarının bakımları belli aralıklarla yapılmak zorundadır ve FAA, EASA gibi çeşitli havacılık otoriteleri tarafından yakından takip edilmektedir.
Bakımlar, uçuş döngüleri (flight cycle) ve uçuş saati bazında yapılmaktadır.
4- Uçuş döngüsü nedir?
Motor ömrü, uçuş döngüsü ve uçuş saati bazında hesaplanmaktadır. Her bir iniş-kalkış, bir döngü olarak sayılmaktadır.
Örneğin; İstanbul – New York arasındaki bir gidiş-geliş seferi, 16 uçuş saati ve iki döngü anlamına gelmektedir.
5- Bir uçak motoru ne sıklıkta bakıma girer?
Motor bakımları, en temelde büyük ve küçük bakımlar olarak ayrılır ve uçuş döngülerine göre programlanır.
Örneğin; KLM filosunda yer alan Airbus A330 tipi uçaklarda kullanılan CF6-80E tipi motorlar, her 200-400 döngüde küçük, her 7.300 döngüde ise büyük bakıma girer.
6- Motor bakım tesislerinin büyüklüğü ne kadardır?
Havayolu şirketlerine göre değişen büyüklükler söz konusudur. KLM tarafından kullanılan motor bakım tesisi, 40.000 m2’lik bir alana sahiptir.
7- Bir motorun sökülüp takılması ne kadar sürer?
Arızalı bir motorun tamamen sökülüp tamir edilip yeniden yerine takılması, 50-60 gün gibi bir hayli uzun bir süre gerektirir.
Bu yüzden havayolu şirketleri, her zaman belli bir miktarda yedek motor bulundurur ve bir uçağın arızalı motorunun sökülüp yerine yedek motorun takılması, 24 saat içerisinde tamamlanır.
8- Bir uçak motorunun fiyatı ne kadardır?
Motorun gücüne ve teknolojisine göre çok farklı fiyat seviyeleri bulunmaktadır.
Motor fiyatları, 12-35 milyon USD aralığında değişmektedir.