Küresel kapsamda faaliyet gösterip, kâr marjı belki de en düşük sektör olan havayolu işletmeciliğinde, tâlî (ancillary) gelirlerin önemi giderek artıyor.
IATA’nın, geçtiğimiz hafta kamuoyu ile paylaştığı 2014 tahminleri gerçekleşirse, önümüzdeki yıl havayolu şirketleri toplamda 3,3 milyar yolcuya hizmet verirken, kâr marjları sadece %2,6 mertebesinde gerçekleşecek.
Yolcu başına düşen net gelirin yaklaşık 6 USD olması bekleniyor.
Bu durum, havayolu şirketlerinin, ilave nakit akımı sağlayacak her türlü fırsatı ve imkânı zorlamalarını beraberinde getiriyor.
Düşük maliyetli taşıyıcılar ile başlayan “unbundling”, yani daha çok kâr sağlamak amacıyla bir ürünün parçalarının ayrı ayrı ambalajlar içinde satışa sunulması taktiği zamanla, başta ABD olmak üzere dünyanın dört bir yanındaki network taşıyıcılar tarafından da benimsenmişti.
Böylece gelir kalemleri daha net bir şekilde ayrılmaya ve takip edilmeye başlanmıştı.
Farklı şirketler tarafından yapılan hesaplamalara göre, 2013 yılı içerisinde havayolu şirketlerinin tâlî gelirleri, 45 milyar USD civarına ulaşacak.
Bu büyük hacmin %60’ını sadakat programları (FFP) üretirken, %25’i ilave bagaj ücretlerinden, %10’u uçuş esnasında satılan ürünlerden, %5’i ise otel, otomobil kiralama, seyahat sigortası gibi seyahatle ilgili ek hizmet satışlarından elde ediliyor.
Uçuş esnasında yapılan satışlar, teknolojinin gelişmesi ve müşteri alışkanlıklarının değişmesine paralel bir biçimde hızla artıyor.
İnternet bağlantısı bulunan uçakların yaygınlaşması ve gerek koltuk arkalarındaki ekranların kalitesinin artması ve gerekse yolcuların yanlarında taşıdıkları cihazların giderek gelişmesi, uçak seyahati boyunca sıkılabilecek yolculara yeni alternatifler sunuyor.
Yiyecek ve içecek satışının yanı sıra, eğlence sistemindeki içeriklerin de yolculara ücret karşılığında sunulması söz konusu olabiliyor.
Filosunun neredeyse tamamını internet bağlantısıyla donatan Delta Air Lines’ın bundan iki yıl kadar önce gogo işbirliğiyle hizmete soktuğu “Delta Connect” uygulamasını hatırlamakta fayda var.
Korean Air’in filosundaki Airbus A380 uçaklarında bulunan “Sky Shop” adlı duty-free bölümüne de, uçuş esnasında sunulan sıradışı bir “fizikî” alışveriş imkânı olması sebebiyle değinmek gerekiyor.
GuestLogix firması üst düzey yöneticilerinden Ilia Kostov, önümüzdeki yıllarda uçakların adeta bir mağaza vitrini gibi kullanılmaya başlanacağını ve yolcuların her türlü satın alma işlemini, oturdukları koltuklardan yapabileceklerini iddia ediyor.
Kostov’un bu öngörüsü ne zaman gerçekleşir bilemiyoruz ancak tâlî gelirlerin öneminin her geçen gün biraz daha arttığı yadsınamaz bir gerçek.