Airbus A340: Bir Devrin Sonu

10 Kasım 2011 tarihinde Airbus’tan yapılan bir basın açıklaması, bir devrin sonuna işaret ediyordu.

Airbus, “değişen piyasa dinamikleri” ışığında, A340 modelinin üretimini sona erdirdiğini bildiriyordu.

Haziran 1987’de başlatılan A330/340 projesinin ilk meyvesi denilebilecek olan A340’ın ilk uçuşu 1991 yılının 25 Ekim gününde gerçekleştirilmişti.

Airbus firmasının arkasındaki iki güçlü ülke Almanya ve Fransa’nın bayrak taşıyıcı şirketleri Lufthansa ve Air France, Mart 1993’te, A340’ı hizmete sokan ilk taşıyıcılar olmuştu.

Airbus’ın ilk dört motorlu uçağı olan A340, o an itibarıyla Avrupa tarafından üretilen en büyük uçak unvanını da eline geçirmişti.

Projenin başlarında “200” ve “300” modelleri üretilmişti.

200, tam yüklü olarak 15.000 Km’ye uçabilirken, 300’de bu mesafe 13.700 Km idi.

A340, karbonfiberden üretilmiş olan kuyruğunun dikey bölümünün içerisinde akaryakıt deposu bulunan ilk uçak olma ünvanına da sahipti.

Bu noktada hemen 1992 yılının Ocak ayına bir zamanda yolculuk yapıyoruz.

ICAO’nun resmî kurum dergisi ICAO Journal’ın Ocak 1992 sayısında o zamanlarda henüz geliştirilme aşamasında olan Airbus A340 ile ilgili bir haber hazırlanmış.

ICAO Journal’de A340 hakkında hazırlanan haberin en gülümsetici yanı, bu modellerin dört motorlu olmasının verimlilik açısından getireceği avantajların sıralandığı bölüm.

Özellikle çok uzun menzillerde dört motorlu uçağın bir avantaj olduğu vurgulanırken, motor tasarımlarının “kalkış esnasında bir motorun arızalanması” ihtimaline göre yapılıyor oluşu ve ETOPS uygulaması, A340’ın dört motorunun, çift motorlulara göre sağladığı üstünlükler arasında sayılmış.

Gelin görün ki, 2011 yılına gelindiğinde, bundan tam 20 sene evvel faydaları sıralanan o dört motor, A340’ın rakiplerine göre en büyük dezavantajı olarak öne çıkmıştı.

Özellikle artan akaryakıt fiyatları ve bakım maliyetleri, havayolu şirketlerinin uzun menzilli filoları için Airbus A330 ve Boeing 777 gibi çift motorlu uçaklara yönelmelerine sebep olmuştu.

Ve neticede A340 siparişleri tamamen durmuş, üretici firma “değişen piyasa dinamikleri” çerçevesinde bu uçağın üretimini bitirmek durumunda kalmıştı.

Nereden, nereye…

Öte yandan; Türk Hava Yolları (THY), A340’ın ilk müşterilerinden bir tanesiydi.

Siparişi 1990 yılında verilen, ilk uçuşunu 8 Haziran 1993’te yapan ve THY filosuna TC-JDJ tesciliyle katılan ilk A340 (İstanbul), 26 Temmuz 1993 tarihinde Fransa’nın Toulouse kentinden İstanbul’a getirilmişti.

THY yeni satın aldığı A340’ları ilk aşamada Tokyo, Singapur ve Bangkok hatlarında kullanmaya başlamıştı.