Kitap Notları: “The Last Nine Minutes: The Story of Flight 981”
Havayolu 101 Literatür Departmanı tarafından gerçekleştirilen kitap incelemelerimiz devam ediyor.
3 Mart 1974 tarihinde meydana gelen ve bir çok açıdan dünya sivil havacılık tarihine geçen TK 981 Paris kazasıyla ilgili olarak yazılmış olan iki farklı kitap bulunuyor.
Destination Disaster adlı eseri 2010 yılının başlarında incelemiştik.
Şimdi sıra diğer kitaba geldi. İşte kitaptan notlar:
1976 basımı olan kitap, 317 sayfa.
35 yıl öncesine ait olmasına karşın, fizikî açıdan bir hayli iyi bir durumda.
Kitabın ilk bölümlerinde, kazanın hemen öncesi ve sonrası, bir hayli duygusal bir açıdan ele alınmış.
İngiltere’deki BEA grevi sebebiyle, Paris Orly Havalimanı’nda meydana gelen kargaşa etraflı bir biçimde anlatılmış.
Buna ilaveten, kitaba da adını veren ve uçağın kalkışından kazanın meydana gelişine kadarki dokuz dakikalık bölümde, yolcuların ruh halinin ne olabileceğini tahmin etmeye çalışan satırlar gerçekten etkileyici.
Ermenonville Ormanı’nda yaşananlar yine ayrıntılı şekilde ele alınmış. Kitapta özellikle kimlik tespiti sırasında çekilen zorluklara da yer verilmiş.
Diğer kitapta olduğu gibi bu kitapta da kaza sonrasındaki kaos durumu ve kabahatin kimde olduğunun tespit edilmeye çalışıldığı sürece geniş bir biçimde değinilmiş.
DC-10’un kargo kapısında açıkça belli olan bir tasarım hatası olmasına karşın, kazanın müsebbibi olarak Orly’de çalışan bir bagaj taşıma görevlisinin ve sonrasında THY’nin suçlanmaya çalışılması, gerçekten ibret verici.
O yıllarda yeni yeni üretilmeye başlanan Boeing 747, Lockheed L-1011 ve DC-10 gibi geniş gövdeli uçakların tasarımında bilhassa göz önünde tutulması gereken “size effect” (gövde büyüklüğünün etkisi) kavramının, TK 981 kazasındaki rolü irdelenmiş.
Yazar, kitabın ortalarından itibaren neredeyse sonuna kadar, tamamen kaza sonrasındaki hukukî süreci anlatmaya başlıyor.
Bu durum hem kitabın asıl konusundan sapmasına hem de metnin okunabilirliğinin bir hayli azalmasına yol açıyor.
Bazı bölümlerde, dava sürecinde yer alan avukatların özel hayatlarına dahi değinilmiş.
Diğer kitapla mukayese edildiğinde, The Last Nine Minutes’ın nispeten zayıf kaldığı yorumu yapılabilir.
Yukarıda belirttiğimiz eksikliklerine rağmen, 3 Mart 1974 TK 981 kazasını ele alan iki kitaptan bir tanesi olması sebebiyle, Havayolu 101 Literatür Departmanı olarak bu eserin okunmasını tavsiye ediyoruz.
